23 Αυγ 2011

Ολόκληρο το πόρισμα του επιθεωρητή δημόσιας διοίκησης κ. Ρακιντζή για τα ΕΛΤΑ

Στο κείμενο που ακολουθεί, μπορείτε να διαβάσετε πρώτα τα συμπεράσματα (για τους βιαστικούς) του πορίσματος του επιθεωρητή...
δημόσιας διοίκησης κ. Λέανδρου Ρακιντζή και στο τέλος υπάρχει ολόκληρο το πόρισμα.

Το πόρισμα βρήκα στο πολύ καλό site "newsbomb" του Κώστα Χαρδαβέλλα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 

1. Όπως προέκυψε από τον έλεγχο, τα ΕΛ.ΤΑ. ενισχύουν την Π.Ο.Σ.Τ. κατ΄έτος, στο πλαίσιο ρητρών των υπογραφεισών Ε.Σ.Σ.Ε., ενώ έχουν δοθεί και ενισχύσεις με Αποφάσεις του Δ.Σ. ή του Δντος Συμβούλου της Εταιρείας. Τα ποσά αυτά, κατά το ελεγχόμενο διάστημα 1999 έως 2010, ανέρχονται αθροιστικά σε 4.198.090,19€. Σε αυτά περιλαμβάνονται και οι δαπάνες για τα μισθώματα και τα κοινόχρηστα των γραφείων της Π.Ο.Σ.Τ., οι οποίες πληρώνονται από τα ΕΛ.ΤΑ., καθώς και οι αποδοχές δύο υπαλλήλων τους οποίους έχουν διαθέσει τα ΕΛ.ΤΑ. στα γραφεία της Π.Ο.Σ.Τ.
Οι πάσης φύσεως ενισχύσεις/επιχορηγήσεις της δευτεροβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης Π.Ο.Σ.Τ. από τα ΕΛ.ΤΑ., είτε αυτές έχουν προβλεφθεί σε Ε.Σ.Σ.Ε., είτε διενεργούνται με Αποφάσεις του Δ.Σ. της Εταιρείας ή άλλων Οργάνων της Διοίκησης, προσκρούουν ευθέως, κατά την άποψή μας, στη διάταξη του άρθρου 5 παράγρ. 4 του ν. 1264/1982, η οποία απαγορεύει την ενίσχυση συνδικαλιστικών οργανώσεων από εργοδότες, επιτρέπει δε, κατ΄ εξαίρεση παροχές μόνο σε πρωτοβάθμια σωματεία και για κοινωφελείς σκοπούς. Επομένως, εκτιμούμε ότι οι σχετικές προβλέψεις στις υπογραφείσες Ε.Σ.Σ.Ε. καθίστανται άκυρες και μη εφαρμοστέες, οι δε σχετικές Αποφάσεις των Οργάνων της Διοίκησης των ΕΛ.ΤΑ. είναι παράνομες. Άλλωστε, σχεδόν όλες οι συνδικαλιστικές ανάγκες της Π.Ο.Σ.Τ., οι οποίες ενισχύονται από τα ΕΛ.ΤΑ., έχουν ήδη εξασφαλίσει θεσμική χρηματοδότηση από πόρους της Εργατικής Εστίας (μέρος από τις εισφορές των εργαζομένων σε αυτήν).
Σύμφωνα, εξάλλου, με την Εισηγητική Έκθεση του νόμου 1264/1982 «για τον εκδημοκρατισμό του Συνδικαλιστικού Κινήματος και την κατοχύρωση των συνδικαλιστικών ελευθεριών των εργαζομένων», τα άρθρα 5 και 6 αυτού είναι αφιερωμένα στην οικονομική αυτοτέλεια των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Συγκεκριμένα, με το άρθρο 5 ο νομοθέτης φανερώνει τις πραγματικές και γνήσιες διαθέσεις του για τη θεμελίωση ελεύθερου, ακηδεμόνευτου και ανεξάρτητου συνδικαλισμού, ιδιαίτερα δε μέσω της οικονομικής του αυτοτέλειας και αυτοδυναμίας. Τούτο επιτυγχάνεται θετικά, με την αναφορά των πόρων οι οποίοι νόμιμα μπορεί να αποτελούν χρηματοδότηση ενός σωματείου, αρνητικά με την απαγόρευση να δέχονται οι συνδικαλιστικές οργανώσεις ενισχύσεις από εργοδότες ή άλλους εξωγενείς φορείς. Η γραμματική ερμηνεία της ανωτέρω διάταξης, σε συνδυασμό με το άρθρο 2 παρ. 3, κατά την άποψή μας, μάλλον συντείνει στην πραγμάτωση του σκοπού του νόμου (ratio) υπό την έννοια ότι εμποδίζει την συγκέντρωση οικονομικής ‐ διαχειριστικής δύναμης και επιρροής σε μια Ομοσπονδία και τηρείται η κατανομή των πόρων στα Α΄θμια σωματεία, σύμφωνα με την αρχή της ισομέρειας, αναλόγως της δύναμης εκάστου, όπως ο ίδιος ο νόμος προβλέπει.


2. Σοβαρή επιφύλαξη εκφράζεται για την νομιμότητα πληρωμής από τα ΕΛ.ΤΑ. των μισθωμάτων των γραφείων που έχουν παραχωρηθεί στην Π.Ο.Σ.Τ., καθόσον η σχετική πρόβλεψη του νόμου για παραχώρηση γραφείων από τον εργοδότη εκτιμούμε ότι αφορά σε πρωτοβάθμια σωματεία, ενώ η κάλυψη των εν λόγω δαπανών για δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις έχει θεσμοθετηθεί να χρηματοδοτείται από πόρους της Εργατικής Εστίας (από μέρος των εισφορών των εργαζομένων σε αυτήν).

3. Δεν είναι νόμιμη, κατά την άποψή μας, η διάθεση από τα ΕΛ.ΤΑ. δύο υπαλλήλων στα γραφεία της Π.Ο.Σ.Τ., καθώς και η πληρωμή από την Εταιρεία των κοινοχρήστων δαπανών και των δαπανών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των εν λόγω γραφείων, καθόσον αυτές θεωρούνται έμεσες ενισχύσεις της δευτεροβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης Π.Ο.Σ.Τ. και, επομένως, αντίκεινται στις διατάξεις του άρθρου 5 παράγρ. 4 του ν. 1264/1982. Εξάλλου, έχει προβλεφθεί, ομοίως, η χρηματοδότηση και των δαπανών αυτών από πόρους της Εργατικής Εστίας (από μέρος των εισφορών των εργαζομένων σε αυτήν).

4. Περαιτέρω, όσον αφορά το διαχειριστικό σκέλος όλων των ενισχύσεων αυτών, διαπιστώθηκε ότι τα ΕΛ.ΤΑ. δεν προβαίνουν σε οιονδήποτε έλεγχο των δαπανών που καλύπτουν (με εξαίρεση το κονδύλιο του ενοικίου και των κοινοχρήστων των γραφείων της Π.Ο.Σ.Τ.). Η επιλογή των προμηθευτών και η διενέργεια των σχετικών προμηθειών διενεργείται από την Π.Ο.Σ.Τ., η οποία έχει και την αποκλειστική ευθύνη της διαχείρισης των σχετικών πόρων.

5. Τα ΕΛ.ΤΑ. παρακρατούν από τη μισθοδοσία των εργαζομένων (οι οποίοι είναι μέλη Σωματείων που συναποτελούν την Π.Ο.Σ.Τ.) μηνιαίες συνδρομές υπέρ της Π.Ο.Σ.Τ. Τα παρακρατηθέντα τοιουτοτρόπως από τους μισθωτούς και αποδοθέντα στην Π.Ο.Σ.Τ. ποσά κατά το ελεγχόμενο διάστημα 1999 έως 2010, ανέρχονται αθροιστικά σε 11.780.091,28
Από το συνδυασμό διατάξεων των άρθρων 5 παρ. 1, 12 παρ. 1, 22 παρ. 1 και 23 παρ. 1 του Συντάγματος, αυτών του άρθρου 6 παρ. 2 του ν. 1264/1982, όπως ισχύουν μετά τον ν. 1915/1990, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 1876/1990, ερμηνευομένων υπό το πνεύμα του άρθρου 22 παρ. 2 του Συντάγματος και της ερμηνευτικής του δηλώσεως, αλλά και σύμφωνα με την Απόφαση 798/2003 του Συμβουλίου της Επικρατείας και την Απόφαση 4441/1999 του Εφετείου Αθηνών, συνάγεται ότι η παρακράτηση από τον μισθό των εργαζομένων των ΕΛ.ΤΑ. οιωνδήποτε συνδικαλιστικών εισφορών υπέρ της (Β΄θμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης) Π.Ο.Σ.Τ. και η απόδοσή τους απευθείας σε αυτήν είναι αντισυνταγματική, παράνομη και καταχρηστική.

6. Η Π.Ο.Σ.Τ. συμμετέχει στις δύο θυγατρικές εταιρείες των ΕΛ.ΤΑ. (ΤΑΧΥΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Α.Ε. και ΚΕΚ‐ΕΛΤΑ Α.Ε.) κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 4 παρ. 2 του ν. 1264/1982, η οποία απαγορεύει στις συνδικαλιστικές οργανώσεις να ασκούν κερδοσκοπική δραστηριότητα. Επιπλέον, η συμμετοχή της Π.Ο.Σ.Τ. σε μικτά εταιρικά σχήματα με τον εργοδότη της (ΕΛ.ΤΑ.) και η συνδιοίκηση σε αυτά, όπως εν προκειμένω, καταστρατηγεί, κατά την άποψή μας, τη βούληση του νομοθέτη του ν. 1264/1982 για ελεύθερο και ακηδεμόνευτο συνδικαλισμό.

7. Επισημαίνεται, εν κατακλείδι, ότι τα ΕΛ.ΤΑ. αποτελούν μεν Ανώνυμη Εταιρεία, υπαγόμενη στις διατάξεις του ν. 2190/1920, διατηρούν, ωστόσο, δημόσιο χαρακτήρα, καθόσον κύριος μέτοχός τους είναι το Ελληνικό Δημόσιο. Το γεγονός αυτό επιβάλλει την τήρηση κανόνων δεοντολογίας και των γενικών αρχών της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της υπευθυνότητας στη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων. 

Ο Γενικός Επιθεωρητής
Δημόσιας Διοίκησης
Λέανδρος Ρακιντζής
Αρεοπαγίτης ε.τ.

Για όσους έχουν την υπομονή να διαβάσουν ολόκληρο το πόρισμα (47 σελίδες) μπορούν να το βρουν, κάνοντας κλικ  (εδώ)