17 Δεκ 2012

«Σκοτώνουν» Λαχεία, ΟΠΑΠ και ΕΥΑΘ

Το Ποντίκι
Δεν χρειάζεται να έχει κανείς ιδιαίτερες γνώσεις οικονομικών για να καταλάβει ότι αυτό που επιχειρείται τις τελευταίες εβδομάδες στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων είναι ένα ξεπούλημα της όποιας εθνικής περιουσίας έχει απομείνει με όρους πονηρού μάρκετινγκ. Τόσο στην ....
περίπτωση των Κρατικών Λαχείων, που ολοκληρώθηκε, όσο και – κυρίως – σε αυτήν του ΟΠΑΠ, που ακολουθεί, αλλά και σε εκείνην της ΕΥΑΘ, που έπεται, η μέθοδος πώλησης που επιλέγεται, με βάση τις χρηματιστηριακές αξίες, οδηγεί σε τιμήματα που όχι μόνο δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα, αλλά προσβάλλουν κάθε νοημοσύνη. Κερδοφόροι οργανισμοί, με μεγάλες λογιστικές αντοχές μέσα στην κρίση, οδεύουν προς εκποίηση (ή ενοικίαση) έναντι των κερδών μιας μόλις χρονιάς. Δείχνοντας αυτό που από μηνών έχει σημειώσει το «Π»: Η μνημονιακή κυβέρνηση, πιεζόμενη να δείξει έργο και βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα στους δανειστές, δεν θα διστάσει να δώσει όσο - όσο ακόμη και τα διαμαντάκια της ελληνικής οικονομίας.
Η περίπτωση των Κρατικών Λαχείων, για την οποία σίγουρα θα πανηγυρίζει σύμπαν το μνημονι-ακό στρατόπεδο, έδωσε την πρώτη ισχυρή ένδειξη αυτών που το «Π» υποστηρίζει εδώ και μήνες: ότι οι δουλειές θα γίνονται με προσυνεννόηση και τα ποσά θα είναι στημένα, σαν σε αγώνα του ερασιτεχνικού πρωταθλήματος. Ας ρίξουμε μια ματιά στο τι έγινε.

Τις δύο τελευταίες εβδομάδας μια σειρά από δημοσιεύματα - διαρροές από το ΤΑΙΠΕΔ προσδιόριζαν το τίμημα για τα Λαχεία (και για την ακρίβεια, για την εκχώρησή τους για μια 12ετία) σε περίπου 700 έως 800 εκατ. ευρώ, με τα 580 εκατ. ευρώ από αυτά να αφορούν δόσεις που θα καταβληθούν στο βάθος της 12ετούς σύμβασης. Τα υπόλοιπα, που αφορούν την προκαταβολή, είχαν υπολογιστεί στα 160 εκατ. ευρώ, με ορισμένους… γαλαντόμους να την ανεβάζουν στα 200 εκατ.

Τη Δευτέρα άρχισε να παίζεται το επικοινωνιακό παιχνίδι, με τη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ να διαρρέει ότι το τίμημα της προκαταβολής (δηλαδή, όπως θα δούμε πιο κάτω, τα μόνα χρήματα που θα πληρώσει ο ανάδοχος από την τσέπη του) βρίσκεται κάτω του αναμενόμενου. Κι έτσι το Ταμείο κάλεσε τη μία και μόνη ενδιαφερόμενη κοινοπραξία (δηλαδή το σχήμα ΟΠΑΠ - Lottomatica - Scientific Games και Intralot) να επανέλθει με καλύτερη προσφορά. Δηλαδή κάτι σαν τον λογαριασμό σε κέντρο νυκτερινής διασκέδασης που κάποτε έστελναν πίσω για να… ξανάρθει. Έτσι, το ΤΑΙΠΕΔ εξασφάλισε εκ των προτέρων την έξωθεν καλή μαρτυρία. Ότι, δηλαδή, έδωσε μεγάλη μάχη για να ανέβει το τίμημα.

Και τελικά δύο ημέρες αργότερα, ήρθε και το… αποτέλεσμα. Η επίσημη ανακοίνωση χθες το απόγευμα μιλούσε για προκαταβολή 190 εκατ. ευρώ και 580 εκατ. εγγυημένα στο βάθος της 12ετίας για το ελληνικό Δημόσιο. Δηλαδή ακριβώς όσα έλεγαν οι διαρροές των προηγούμενων ημερών! Πρόκειται πραγματικά για έναν θρίαμβο του μάρκετινγκ και των τακτικών επικοινωνίας: Αφού έχουμε καταλήξει στο τίμημα (άλλωστε ο ενδιαφερόμενος ήταν ένας), δηλώνουμε ότι ο «πελάτης» δεν θέλει να δώσει και στη συνέχεια πουλάμε τη σκληρή διαπραγμάτευση για να σερβίρουμε όμορφα αυτό που ήταν προσυμφωνημένο.

Βέβαια υπάρχει και η ουρά της ανακοίνωσης που με διάφορες αναγωγές και υπολογισμούς κάνει αναφορά σε συνολικό όφελος 1,5 δισ. (με τα 500 εκατ. να αφορούν την… κοινωνική συνεισφορά). Μα αν ήταν έτσι, ο Σαμαράς θα είχε ανακαλέσει το νέο φορολογικό που τόσο τον ταλαιπωρεί και θα έβαζε τον Γιάννη Εμίρη στη θέση του Στουρνάρα. Ας δούμε λοιπόν γιατί δεν είναι τα πράγματα όπως τα λένε:

♦ Πρώτον: Τα 580 εκατ. που αφορούν την εξόφληση του συμβολαίου είναι ποσά που υπολογίζονται πληθωρισμένα, και στην ωρίμανση της σύμβασης.
Δηλαδή ο ανάδοχος δίνει στο ελληνικό Δημόσιο χρήματα από τα κέρδη που έχει βγάλει σε βάθος χρόνου, και όχι προκαταβολικά. Με άλλα λόγια, εάν το σωρευτικό τίμημα που θα εισπράξει το κράτος ήταν εισπρακτέο σήμερα, δεν θα ξεπερνούσε τα 300-350 εκατ. Και όσοι αμφιβάλλουν, ας θυμηθούν ότι κάτι παρόμοιο είχε γίνει με την εκχώρηση του ΟΛΠ στην Cosco, όπου το υπερβολικό τίμημα που είχε εξαγγελθεί τις πρώτες ήμερες της παραχώρησης συμμαζεύτηκε αργότερα σχεδόν στο μισό, όταν αποδείχτηκε ότι η πρώτη ανακοίνωση αφορούσε υπολογισμούς… αναγωγής. Άλλωστε κάτι αντίστοιχο έγινε πολύ πιο πρόσφατα με την ανακοίνωση για το IBC, όπου οι πανηγυρισμοί των πρώτων ωρών για τη σύμβαση με τη Lamda μετριάστηκαν από την πραγματικότητα λίγο αργότερα.
♦ Δεύτερον: Το ζήτημα στα Λαχεία αφορά περισσότερο την προκαταβολή, γιατί με την καταβολή της ο ανάδοχος γίνεται κύριος της μεγάλης προίκας που τα συνοδεύει. Συγκεκριμένα, αποκτά αποκλειστικό δικαίωμα σε όλα τα σημερινά και μελλοντικά λαχεία που γίνονται με κλήρωση ή χωρίς (τα λεγόμενα στιγμιαία), εκτός Διαδικτύου, με τη χρήση λαχνών. Αυτά σήμερα είναι: το Εθνικό και Λαϊκό Λαχείο, το Ευρωπαϊκό, το Ξυστό, το Στεγαστικό Κρατικό Λαχείο και το Ειδικό Λαχείο Κοινωνικής Αντίληψης ή Πρωτοχρονιάτικο, όπως έχει επικρατήσει. Σημαντικό είναι πως ο ανάδοχος δεν θα δεσμεύεται με κανέναν τρόπο από υφιστάμενες συμβάσεις - συμφωνίες που έχουν συναφθεί ή άλλες υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί από το Δημόσιο ή τη Διεύθυνση Κρατικών Λαχείων, η οποία είναι σήμερα υπεύθυνη για τη λειτουργία και τη διαχείριση των Ελληνικών Λαχείων, απέναντι σε οποιονδήποτε τρίτο. Και επιπλέον, δεν θα έχει την υποχρέωση στο πλαίσιο της άδειας να χρησιμοποιήσει το υφιστάμενο δίκτυο διανομής ή οποιονδήποτε άλλο σημερινό ενδιάμεσο σχετικά με τη λειτουργία των λαχείων. Δηλαδή η κοινοπραξία θα αναλάβει όλες τις υποδομές η ίδια, μοιράζοντας έργο και στους εταίρους της, που θα αποσβέσουν γρήγορα την επένδυσή τους, ως… προμηθευτές.
♦ Τρίτον: Τα 190 εκατ. ευρώ της προκαταβολής (που είναι και το μόνο άμεσα καταβλητέο ποσό) αντιστοιχούν, όπως δέχεται το ΤΑΙΠΕΔ, σε κέρδη τριών ετών, ενώ η συνήθης πρακτική προβλέπει κέρδη πέντε ετών για τέτοιες διαδικασίες.
♦ Τέταρτον: Με δεδομένο ότι ο ΟΠΑΠ ηγείται της κοινοπραξίας για τα Λαχεία, θα κληθεί να καταβά-λει ο ίδιος ένα σημαντικό ποσό για την προκαταβολή (κοντά στα 42 εκατ. ευρώ) την ώρα που οδεύει προς ιδιωτικοποίηση. Με δυο λόγια, σημειώνεται το παράδοξο το κράτος να χρηματοδοτεί την αποκρατικοποίηση…

Οι εξελίξεις στο μέτωπο του διαγωνισμού για τα Κρατικά Λαχεία είναι αναμφίβολα πρόκριμα και για τον ΟΠΑΠ, για τον οποίο επίσης οι ενορχηστρωμένες διαρροές από ΤΑΙΠΕΔ και Μαξίμου λειτουργούν ως «λαγός» προκειμένου να προδιαγράψουν στο «υποσυνείδητο» της κοινής γνώμης το πού θα κάτσει η μπίλια. Τόσο ως προς τους αναδόχους όσο και ως προς το τίμημα.

Πού μας οδηγούν αυτά; Με χρηματιστηριακή αποτίμηση της τάξης των 1,7 δισ. ευρώ, η «λογική» του ΤΑΙΠΕΔ για πώληση στην αγοραία αξία τοποθετεί το 33% της συμμετοχής που έχει το ελληνικό Δημόσιο κοντά στα 550-570 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ένα ποσό που εδώ και εβδομάδες «παίζει» για τον ΟΠΑΠ. Πρόκειται για τίμημα ιδιαίτερα χαμηλό για έναν Οργανισμό που παρουσιάζει κύκλο εργασιών 2,94 δισ. ευρώ και κέρδη 371,4 εκατ. ευρώ στο 9μηνο. Για το άμεσο μέλλον (2013) οι χρηματιστηριακές προβλέπουν σταθεροποίηση με υποχώρηση των κερδών κατά 10%, αλλά και αναθεώρηση της τιμής στόχου για τη μετοχή στα 6,4 από τα 6 ευρώ. Κάπου εδώ όμως μπαίνουν και άλλοι παράγοντες που αλλάζουν πολύ το σκηνικό από τα απλά λογιστικά:

Πρώτον: Ο ΟΠΑΠ, στη διετία της κρίσης, παρά τη δραματική συρρίκνωση των μεγεθών του και την επιδείνωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος κατορθώνει να παρουσιάζει αξιοσημείωτη σταθερότητα. Στο εξάμηνο των ετών 2011 και 2012 (για τα οποία υπάρχουν δημοσιευμένα συγκριτικά στοιχεία) ο τζίρος ήταν 2,1 δισ. ευρώ και 2 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Δεύτερον: Την ίδια περίοδο 2011 -2012 τα κέρδη παραμένουν επίσης σταθερά στα 359 εκατ. και 324 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Κάτι που σημαίνει ότι ο ΟΠΑΠ είναι ένας ισχυρός Οργανισμός με σημαντική προοπτική για την επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας. Τρίτον: Χάρη στις οικονομικές αυτές επιδόσεις, ο ΟΠΑΠ έχει σημαντική μερισματική απόδοση (έστω και αν δεν είναι στα  επίπεδα  των χρυσών ημερών  της  περασμένης δεκαετίας)   που   συνεισφέρει  ΜΟΝΟ  για  το Δημόσιο 160 εκατ. ευρώ για τη χρήση του 2010 και περίπου 140 για τη χρήση του 2010. Δηλαδή ο ΟΠΑΠ ακόμη και στα πιο δύσκολα χρόνια τροφοδοτεί με ζεστά εκατομμύρια το κράτος.
Δεν χρειάζεται λοιπόν να γνωρίζει κανείς κάτι περισσότερο από πρόσθεση του δημοτικού σχολείου, για να αντιληφθεί ότι το «εύλογο τίμημα» που προσδιορίζει το ΤΑΙΠΕΔ δεν είναι κάτι περισσότερο από αυτό που παράγει ο οργανισμός ως κέρδη και μερισματική απόδοση σε έναν μόλις χρόνιο! Δηλαδή, εφόσον ο ΟΠΑΠ κλείσει τον χρόνο με κέρδη κοντά στα 430 εκατ. ευρώ (αν συνυπολογιστεί ότι στο εννεάμηνο ήταν 374 εκατ.) και σε αυτά προσθέσουμε τα 140 εκατ. της μερισματικής απόδοσης μόνο για το κράτος ξεπερνάμε τα 550 εκατ. που από το καλοκαίρι τα συστημικά ΜΜΕ διαλαλούν ότι θα εισπράξουμε από την πώληση.

Η πώληση ενός οργανισμού, ο οποίος παράλληλα διαθέτει σημαντικό ταμείο και ευρύτερο κοινωνικό ρόλο, σε τόσο χαμηλά επίπεδα είναι προφανώς ένα σκάνδαλο πρώτου μεγέθους. Ακόμη και στα 750 εκατ. να ανέβει το τίμημα, όπως ορισμένοι υποστηρίζουν, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να καλύψει τη διεθνή πρακτική που αναφέρει ότι το ελάχιστο τίμημα για την πώληση ενός κερδοφόρου οργανισμού γίνεται στη φάση των κερδών της τελευταίας πενταετίας. Εκεί, όμως, το κόστος για τους ενδιαφερόμενους θα ανέβει πολύ…

Και με την κυβέρνηση να επείγεται να δείξει έργο στους δανειστές της, φαίνεται πως δεν θα υπάρξει άλλη επιλογή από αυτήν του εξευτελισμού. Άλλωστε η εικόνα που εμφανίζουν τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις είναι τραγική Για το 2012 η αρχική πρόβλεψη μιλούσε για έσοδα 11 δισ. ευρώ, αλλά «κόντυνε» στα 4,7 δισ. ευρώ, ενώ το καλοκαίρι επαναπροσδιορίστηκε μόλις στα 3 δισ. ευρώ, για να φτάσει τελικώς σε μηδενικά επίπεδα: 100 εκατ. ευρώ, που θα ανέβουν σε 250 εκατ. με την προϋπόθεση της είσπραξης των 150 εκατ. από τα Λαχεία… Αντίστοιχα, με βάση το χρονοδιάγραμμα του Μνημονίου, μέχρι το τέλος του 2013 προβλέπονται έσοδα 3,4 δισ. ευρώ, με την αποτίμηση των εταιρειών στα τραγικά επίπεδα που περιγράψαμε πιο πάνω. Και κάπως έτσι, μιλάμε για απλό ξεπούλημα…
 
ΟΙ 7 του ΟΠΑΠ
Οι 7 κοινοπραξίες που μέχρι τις 15 Γενάρη θα πρέπει να έχουν υποβάλει δεσμευτικές προσφορές είναι:
♦ Η βρετανική εταιρεία επιχειρηματικών συμμετοχών BC Partners .
♦ Η Emma Delta Ltd. (επενδυτικό σχήμα με κύριους μετόχους τον Jiri Smejc του τσέχικου fund PPF και τον Γιώργο Μελισσανίδη).
♦ Η κοινοπραξία της γερμανικής Gauselmann AG (55%) με την ισραηλινή Playtech Ltd. (41%) και τη Helvason Ltd. (4%) του ομίλου Κοπελούζου.
♦ Η κοινοπραξία των εταιρειών Intralot Holdings Luxemb urg S.A. (34%) και Intralot Investments Ltd. (66%).
Η Primrose Treasure Limited (θυγατρική της κινεζικής Fosun Ιnternational).
♦ Η αμερικανική εταιρεία επενδύσεων (hedge fun d) Third Point LLC .
♦ Η επίσης αμερικανική TPG Capital.

 
Πηγή: topontiki.gr