"Τιτλοποιημένα" "δομημένα" ομόλογα: Όλη η Ελληνική δημόσια ακίνητη περιουσία στο σφυρί

της Νάντιας Βαλαβάνη
 Παίρνει πλέον, αυτή την περίοδο, συγκεκριμένη μορφή το σχέδιο Τρόικας-Κυβέρνησης για «τιτλοποίηση» πρακτικά του συνόλου της δημόσιας ακίνητης περιουσίας και «προπώληση» της μέσω έκδοσης διεθνών ....

ομολογιακών δανείων κυριολεκτικά «για ένα τραγούδι» μέχρι τέλους 2013: Πρωτοεμφανίστηκε στο Τρίτο Μνημόνιο, που προβλέπει έκδοση «τιτλοποιημένων ομολόγων» για κάθε είδους δημόσιο στοιχείο ενεργητικού, κι όχι μόνο ακίνητης περιουσίας, προετοιμαζόταν όμως νομοθετικά με ειδικές πρόνοιες ήδη από τον Οκτώβριο 2012 με το νέο νόμο για τις ιδιωτικοποιήσεις.

         Από τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής

         για τις 6 ΠΝΠ του Τρίτου Μνημόνιου, 14.1.2013

«Όταν θέσαμε το Δεκέμβριο από αυτό το βήμα το θέμα της εθνικής κυριαρχίας, διάφοροι βουλευτές της τρικομματικής Συγκυβέρνησης μας ειρωνεύτηκαν: Δήθεν ισχυριζόμαστε ότι η Τρόικα θα μπορούσε να κατασχέσει το κτήριο της Βουλής. Σας είχα απαντήσει τότε ότι μπορεί να το τιτλοποιήσει, και με αυτό τον τρόπο να «πουλήσει» ακόμα και αυτό.

Σήμερα μαθαίνουμε για πρώτη φορά από αυτό το νομοσχέδιο ότι θα εκδοθούν “ομόλογα τιτλοποίησης”. Θα τα εκδώσουν “εταιρείες ειδικού σκοπού”. Θα ήθελα να ρωτήσω τον Υπουργό Οικονομικών, αν σε αυτές συμπεριλαμβάνεται και η υπό κατασκευή “Παράκτιο Αττικό Μέτωπο ΑΕ”, που θα συμπεριλαμβάνει τα 66  χιλιόμετρα παραλίας από το ΣΕΦ μέχρι το Σούνιο. Τα ομόλογα θα  εκδοθούν από επενδυτικά funds, τα οποία θα συσταθούν εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου ή του ΤΑΙΠΕΔ  - ως «τιτλοποιημένα περιουσιακά στοιχεία», που θα συμπεριλαμβάνουν το σύνολο της περιουσίας του Δημοσίου, δημόσιας και ιδιωτικής.

Προφανώς γι’ αυτό ο νέος νόμος για τις ιδιωτικοποιήσεις 4092/2012 ορίζει, χωρίς να έχει αυτό εφαρμοστεί ακόμα, ότι θα πρέπει να καταγραφεί το σύνολο της περιουσίας κάθε Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου – όλων των Νοσοκομείων, Πανεπιστημίων, Ταμείων Κοινωνικής Ασφάλισης, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης κ.α. -, και αυτή η περιουσία να παραδοθεί για διαχείριση στα ΕΤΑΔ. Και ξέρουμε τι είναι τα ΕΤΑΔ, η Εταιρεία Τουριστικών Ακινήτων Δημοσίου: Ο προθάλαμος, στον οποίο αλωνίζουν οι δικηγόροι του ΤΑΙΠΕΔ - του Ταμείου Ξεπουλήματος της Δημόσιας και Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, όπως το λέμε εμείς.

Στο παρόν νομοσχέδιο καθορίζεται ρητά ότι προορίζονται για τιτλοποίηση, όχι μόνο τα σημερινά περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, αλλά και τα μελλοντικά, βάζοντας μέσα ακόμα και τυχόν κοιτάσματα φυσικού αέριου.

Τι σημαίνει “τιτλοποίηση”; Ότι τα περιουσιακά στοιχεία μετατρέπονται σε ομολογίες, οι οποίες πωλούνται στις αγορές.

Υπενθυμίζω ότι η μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής οφειλόταν στο “σκάσιμο” τέτοιου είδους ομολόγων, των περιβόητων «subprimes». Η Σύμβαση (σ.σ.: του Τρίτου Μνημόνιου) ορίζει ρητά ότι αυτά που θέλουμε να φτιάξουμε σήμερα θα είναι  δομημένα ομόλογα.  

Η δημόσια περιουσία στην Ελλάδα, δηλαδή, δεν θα χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη, όπως θα επέβαλε μια ουσιαστική πολιτική εξόδου από την κρίση και ένα εθνικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Ούτε για να μην καταρρεύσει το 2017 το σύνολο του ασφαλιστικού συστήματος, όπως μας προειδοποίησε το Δεκέμβριο στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ. Η ελληνική δημόσια περιουσία κυριολεκτικά “κομματιάζεται” και τιτλοποιείται, στο όνομα της εξυπηρέτησης ενός μη βιώσιμου χρέους, αποκτώντας τη μορφή χρεογράφων διαπραγματεύσιμων στις διεθνείς αγορές. Ανάλογα με τις διαθέσεις των επενδυτών, θα διαμορφωθούν οι τιμές. Και ξέρουμε πόσο εύκολη είναι η υποτιμητική κερδοσκοπία.

Οι δανειστές απαιτούν, μάλιστα, να έχουν αξιολογηθεί οι τίτλοι από δύο εκ των τριών γνωστών Οίκων Αξιολόγησης με ένα ελάχιστο όριο, αποδεκτό από το EFSF: Τους οίκους, δηλαδή, των σκανδάλων, που το 2008 παραλίγο να προκαλέσουν παγκόσμια κατάρρευση αξιολογώντας ΑΑΑ τα “σαπάκια” subprimes των ΗΠΑ, τους ξανακάνετε σήμερα σημαντικούς παράγοντες της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα μας προσκαλώντας τους να αξιολογήσουν την περιουσία των Ελλήνων.

Κι ενώ όρος της Σύμβασης αποτελεί ότι τα συγκεκριμένα ομόλογα θα είναι πρώτης διαβάθμισης σχετικά με την πληρωμή τόκου και κεφαλαίου –επομένως, μηδενικού επενδυτικού κινδύνου - καλύπτοντας πλήρως τους κατόχους τους, σε περίπτωση χαμηλής βαθμολόγησης από τους Οίκους – δηλαδή, βαθμολόγησης ανάλογης με αυτή της χώρας - η τιμολόγηση των ομολόγων αυτών θα γίνεται στα χαμηλότερα επίπεδα και θα πωλούνται κυριολεκτικά “για ένα τραγούδι”.

                    Η διπλή «τιτλοποίηση»

Τελικά, σύμφωνα με δημοσιεύματα, επιλέχθηκε μια διπλή διαδικασία τιτλοποίησης, σε πρώτη φάση αποκλειστικά ακίνητης περιουσίας:

-Μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, με βάση τα 1.000 ακίνητα που προβλέπεται να περάσουν σε αυτό μέχρι τέλος 2013 από τα ΕΤΑΔ, «θα αξιολογηθεί η δυνατότητα άντλησης πρόσθετων εσόδων από τον ιδιωτικό τομέα, με έμφαση στους διεθνείς επενδυτές, μέσω της τιτλοποίησης περιουσιακών στοιχείων… που δεν έχουν ακόμη περιληφθεί στο σχέδιο ιδιωτικοποιήσεων» (από την Έκθεση αξιολόγησης της Κομμισιόν, 17.5.2013). Σε αυτά συμπεριλαμβάνονονται 500 στρέμματα δίπλα στο ΣΕΦ που προορίζονται για εμπορικό πάρκο, το Τατόι, το χιονοδρομικό κέντρο Καϊμακτσαλάν, παραθαλάσσιες περιοχές στη Χαλκιδική και στο Πόρτο-Χέλι, ακίνητα στην περιοχή του Αεροδρομίου  Μακεδονίας κ.α.

-Μέσω των ΕΤΑΔ και των 80.000 ακινήτων τους, παρά το ότι η πλειοψηφία παρουσιάζει νομικά προβλήματα. Πρόβλημα προς λύση παραμένει πως θα περάσουν και από ποιους θα εκδοθούν (ΕΤΑΔ ή άλλο/ους φορείς «ειδικού σκοπού»), ώστε να «προετοιμαστούν» τα ακίνητα των ΝΠΔΔ (ΑΕΙ, νοσοκομεία, Ταμεία, ΟΤΑ) αλλά και Υπουργείων με μεγάλη περιουσία [Γεωργίας, Άμυνας (στρατόπεδα), Οικονομικών (κληροδοτήματα και σχολάζουσες κληρονομιές) κ.α.]

Τα επιδιωκόμενα έσοδα προορίζονται, σύμφωνα με δηλώσεις του Στουρνάρα στην «κλειστή» συνάντηση με τους επικεφαλής των μεγαλύτερων εταιρειών στην Ελλάδα, οργανωμένη από την Price Waterhouse Coopers το Φεβρουάριο,  για αποπληρωμή «κατ΄ αρχήν» μέρους του δανείου (ομόλογα EFSF) αξίας 11,3 δις ευρώ, με το οποίο η Ελλάδα αγόρασε ελληνικά ομόλογα για απομείωση χρέους το Δεκέμβριο 2012.

 Το ακριβές «μοντέλο  τιτλοποίησης» (δομή, προβλεπόμενα έσοδα, επιτόκιο, μορφή των «πακέτων» ακινήτων κλπ) θα προέλθει από μελέτη υπό τον ESM. Ενώ το ΤΑΙΠΕΔ έχει ήδη αναθέσει στις τράπεζες Deutsche Bank, UBS, Credit Suisse, HSBC, Morgan Stanley και Goldman Sachs (όλα τα «καλά παιδιά» μαζεμένα!) να διερευνήσουν προκαταρκτικά το ενδιαφέρον των πελατών τους.

                           Οι προοπτικές…

Και γιατί να μην ξεπουληθούν, στις συνθήκες αυξημένης ρευστότητας, μηδενικών επιτοκίων και έντονης κερδοσκοπίας από μεριάς των πιο επιθετικών funds σήμερα στην παγκόσμια οικονομία, σαν «φρέσκο ψωμί» τα τιτλοποιημένα ομόλογα - με το αντίτιμο τους να πηγαίνει στον Ειδικό Λογαριασμό των Δανειστών στην ΤτΕ;

-Καταρχήν, σύμφωνα με δημοσιεύματα, γίνονται σκέψεις για πολύ ψηλά ετήσια επιτόκια στα «κουπόνια» τους.

-Δεύτερον, η ανάγκη αποπληρωμής των ομολόγων δρα «προωθητικά για τις αποκρατικοποιήσεις» (Στουρνάρας). Δηλ. θα ωθεί να πουληθούνε όπως-όπως γη και ακίνητα, προκειμένου να «καλυφθεί» το κεφάλαιο των ομολόγων στη λήξη τους.

-Τρίτον, λόγω της εγγύησης πληρωμής τοκομεριδίων και κεφαλαίου με υποθήκευση των δημοσίων ακινήτων, στην περίπτωση αδυναμίας πληρωμής τα ακίνητα είτε θα εκποιούνται με ταχύτατες διαδικασίες σε ιδιαίτερα υποτιμημένες τιμές είτε θα περιέρχονται στην ιδιοκτησία των ομολογιούχων!

Και βέβαια, μέχρι τη λήξη τους τα ομόλογα αυτά θα λειτουργούν, όπως οποιαδήποτε άλλα ομόλογα, ως βρόγχος ενός μη βιώσιμου χρέους στο λαιμό της χώρας, του λαού της και οποιασδήποτε μελλοντικής κυβέρνησης αποδεσμευμένης απ’  την Τρόικα. Με μια διαφορά: Ότι απ’  αυτά θα «κρέμεται», με στόχο ιδιωτικοποίηση ή «κατάσχεση», όλη η δημόσια ακίνητη περιουσία. Κι όταν λέμε όλη, εννοούμε ΟΛΗ: Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε ότι «δε θα υπάρξει καμιά μεταφορά ή παρακράτηση οποιουδήποτε ακινήτου και περιουσιακών στοιχείων …συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των Δήμων και Ασφαλιστικών Ταμείων» χωρίς έγκριση ΤΑΙΠΕΔ και Τρόικας (Έκθεση Κομμισιόν). 

«Συμπέρασμα: Η δημόσια περιουσία που οικοδομήθηκε με το αίμα και τον ιδρώτα του εργαζόμενου ελληνικού λαού μετατρέπεται σε αντικείμενο συναλλαγής και κερδοσκοπίας στις διεθνείς αγορές, σπαταλώντας, αν αυτό υλοποιηθεί – και θα κάνουμε τα πάντα για να μην υλοποιηθεί - κυριολεκτικά στον αέρα την προοπτική, όχι μόνο των σημερινών, αλλά και των μελλοντικών – σε μεγάλο βάθος χρόνου – γενεών» (Ομιλία στην Ολομέλεια, 14.1.2013).

Μήπως θα πρέπει να επιλέξουμε να προετοιμάσουμε τώρα όλους τους ενδιαφερόμενους – και είναι πάρα πολλοί – για τη «μάχη» και να την ανοίξουμε εμείς, αντί να περιμένουμε την κυβέρνηση να επιλέξει τη στιγμή της σύγκρουσης;