Καταγράφοντας τις συνθήκες στην αγορά εργασίας σε τέσσερις χώρες της Νότιας Ευρώπης (Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία), η έκθεση της Επιτροπής επιβεβαιώνει το γεγονός ότι στις χώρες αυτές τα νεαρά άτομα καλύπτουν, ως επί το πλείστον, θέσεις εργασίας χαμηλών προσόντων, και μάλιστα σε τομείς υπηρεσιών που χαρακτηρίζονται από την εποχική ζήτηση. Επιπλέον, η Επιτροπή υπογραμμίζει την υπέρμετρη κατάρτιση του εργατικού δυναμικού στις χώρες αυτές, καθώς όλο και πιο συχνά παρατηρείται η πρόσληψη εργαζομένων σε θέσεις κατώτερες των προσόντων τους.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό στις χώρες της Νότιας Ευρώπης είναι η αύξηση των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου, λόγω της οικονομικής κρίσης, επισημαίνει η έκθεση. Το τελευταίο τρίμηνο του 2012, οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου αντιπροσώπευαν το 23% του συνόλου των εργαζομένων στην Ελλάδα και στην Ισπανία και το 20,4% στην Πορτογαλία. Το γεγονός αυτό δεν βοηθά το εργατικό δυναμικό στις χώρες αυτές να βελτιώσει τα επίπεδα δεξιοτήτων τους, με συνέπεια να καταγράφονται χαμηλά ποσοστά παραγωγικότητας, σχολιάζει στην έκθεσή της η Επιτροπή. Σημειώνεται ότι στη Νότια Ευρώπη το ποσοστό των εργαζομένων με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο ανέρχεται σε 33%, έναντι 16% στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τον επίτροπο Απασχόλησης Λάζλο Άντορ, οι αποκλίνουσες ευκαιρίες απασχόλησης μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Ευρώπης συνδέονται, μεταξύ άλλων, με τις «ασυμμετρίες» στην ευρωζώνη. Σύμφωνα με τον ίδιο, η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός της ΕΕ μπορεί να βοηθήσει στη μείωση αυτών των ανισορροπιών.
Σε γενικές γραμμές, η έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει ότι οι συνθήκες στην αγορά εργασίας στις χώρες της Νότιας Ευρώπης επιδεινώθηκαν, λόγω της κρίσης. Το δεύτερο τρίμηνο του 2013, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2012, η απασχόληση μειώθηκε στην Ελλάδα κατά 4,3%, στην Πορτογαλία κατά 4,1%, στην Ισπανία κατά 3,6% και στην Ιταλία κατά 1,8%, ενώ στην ΕΕ η απασχόληση μειώθηκε κατά μέσο όρο σε ποσοστό 0,4%.
Επιπλέον, σημειώνεται ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2013 η ανεργία των νέων στην Ελλάδα ανήλθε στο 59,6%, στην Ισπανία στο 55,7%, στην Πορτογαλία στο 39,4% και στην Ιταλία στο 38,9%, έναντι 24% στην ΕΕ.
Ωστόσο, η Επιτροπή εκτιμά ότι έχει μπει φρένο στην πτώση των προσλήψεων στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία, καθώς καταγράφεται αύξηση των προσλήψεων σε συγκεκριμένους τομείς, και κυρίως σε αυτόν της γεωργίας, της δασοκομίας και της αλιείας. Σύμφωνα με το παρατηρητήριο για τις κενές θέσεις εργασίας της ΕΕ, στις χώρες της Νότιας Ευρώπης οι περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης συγκεντρώνονται σε λίγους τομείς, όπως στην υγεία, στις πωλήσεις και στη διοίκηση.
Ειδικότερα, για την Ελλάδα, το παρατηρητήριο κενών θέσεων εργασίας της ΕΕ εκτιμά ότι τα δέκα πλέον αναπτυσσόμενα επαγγέλματα είναι οι σερβιτόροι και οι μπάρμαν, οι νοσηλευτές και οι μαίες, οι ανειδίκευτοι εργάτες, οι επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού τομέα, οι προγραμματιστές λογισμικού, οι οδηγοί βαρέων φορτηγών και λεωφορείων, τα νομικά επαγγέλματα, οι μεταφορείς, οι υπάλληλοι γραφείου και οι χειριστές μηχανημάτων τροφίμων.
Τέλος, σε ό,τι αφορά το σύνολο των χωρών της ΕΕ, η έκθεση αναφέρει ότι ο αριθμός των προσλήψεων το δεύτερο τρίμηνο του 2013 μειώθηκε κατά 4%, καταγράφοντας μεγαλύτερη πτώση σε σχέση με αυτή του πρώτου τριμήνου του 2013.
