Τι απαιτούν οι δανειστές για Ασφαλιστικό και Εργασιακό - Τα
σημεία τριβής με την κυβέρνηση, που θα επιδιώξει να παραμείνει κλειστό για έξι
μήνες ακόμα το θέμα
Της Μαίρης Λαμπαδίτη
Ενα θρίλερ εκτυλίσσεται τις τελευταίες μέρες μεταξύ
Βρυξελλών και Αθήνας για την αξιοπιστία των αναλογιστικών μελετών των Ταμείων
που στείλαμε στην Κομισιόν. Η αρμόδια επιτροπή, η οποία ....
συγκεντρώνει
αναλογιστικές μελέτες από όλα τα κράτη-μέλη, είτε βρίσκονται σε επιτήρηση είτε
όχι, αρνείται να κλείσει την υπόθεση, ζητώντας επανειλημμένως νέα στοιχεία από
το υπουργείο Εργασίας. Οι διαφωνίες εντοπίζονται στο ύψος της συνταξιοδοτικής
δαπάνης ως ποσοστού του ΑΕΠ, αλλά και στις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι Ελληνες
αναλογιστές, οι οποίες απαιτείται να εναρμονίζονται πλήρως με τα νέα διεθνή
πρότυπα. Τα συμπληρωματικά στοιχεία που υποχρεωτικά αποστέλλουν τα Ταμεία
δημιουργούν δυσμενέστερη εικόνα για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος
από αυτή που αρχικά είχε εμφανιστεί. Το θέμα δεν έχει μόνο τεχνοκρατική χροιά,
αφού τα αποτελέσματα των αναλογιστικών μελετών -τα οποία αναμένεται να
δημοσιοποιηθούν στο τέλος Νοεμβρίου- θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ένταση
της πίεσης που θα ασκήσει η τρόικα για το Ασφαλιστικό.
Οι αναλογιστικές μελέτες βασίζονται σε στοιχεία από το 2009
έως το 2060 και οι προβολές στο μέλλον θα λαμβάνουν υπόψη τους τα «σκληρότερα»
σενάρια για την πορεία των μεγεθών της οικονομίας, όπως π.χ. το ενδεχόμενο να
μην υποχωρήσει η ανεργία τα επόμενα χρόνια. Στην αναλυτική προσέγγιση έχει
συμβάλει και το σύστημα «ΗΛΙΟΣ», καθώς στο παρελθόν οι αναλογιστές δεν γνώριζαν
ούτε πόσοι ακριβώς είναι οι συνταξιούχοι, ούτε το ύψος των συντάξεων.
Ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης έχει δηλώσει ότι μέχρι
στιγμής τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, οι
μελέτες εμφανίζουν δραματική μείωση των εσόδων των Ταμείων και αύξηση της
συνταξιοδοτικής δαπάνης ως ποσοστό του ΑΕΠ. Μετά από μια πενταετία, όμως, τα
μεγέθη βελτιώνονται.
Ο προβληματισμός για την ανησυχητική υστέρηση των εσόδων
αποτυπώθηκε και στη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τα Ταμεία. Το
υπουργείο Εργασίας επέμενε μέχρις εσχάτων να μην κεφαλαιοποιηθούν οι τρέχουσες
εισφορές γιατί τα Ταμεία δεν θα είχαν χρήματα να πληρώσουν τις συντάξεις,
διαφοροποίηση που το «διέσωσε» από το αλαλούμ που συνέβη στο υπουργείο
Οικονομικών.
Βαρύ το πακέτο
Με τις μελέτες στο τραπέζι, το πακέτο του Ασφαλιστικού
γίνεται βαρύτερο και αποτελεί το πιο σημαντικό σημείο τριβής με την τρόικα μετά
την εκτίμηση για το δημοσιονομικό κενό. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση θα επιδιώξει
να παραμείνει κλειστό για τους επόμενους έξι μήνες προκειμένου να μην
περιληφθούν ακανθώδη θέματα στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης
Οι δανειστές, ωστόσο, δεν αποκλείεται να επαναφέρουν την
ίδια ατζέντα, η οποία περιλαμβάνει:
1. Κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Το ΔΝΤ επιμένει
ότι είναι μακρύ το χρονικό διάστημα στη διάρκεια του οποίου οι ασφαλισμένοι
δικαιούνται να κάνουν χρήση των μεταβατικών διατάξεων του ασφαλιστικού νόμου
3863/2010 και ζητά να κλείσει νωρίτερα η πόρτα εξόδου στη σύνταξη πριν από την
ηλικία των 62 ετών. Το αίτημα του ΔΝΤ βάζει και πάλι στο στόχαστρο μητέρες
ανηλίκων (και πατέρες στον δημόσιο τομέα), όσους συνταξιοδοτούνται με 10.500
ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 7.500 ημέρες εργασίας στα βαριά και
ανθυγιεινά, και όσους συνταξιοδοτούνται με 35ετία.
Σήμερα, περίπου 150.000 ασφαλισμένοι έχουν κατοχυρώσει τα
έτη ασφάλισης και κάνουν χρήση της μεταβατικής περιόδου έως ότου πιάσουν και το
όριο ηλικίας συνταξιοδότησης . Ο υπουργός Εργασίας έχει διαβεβαιώσει ότι δεν
πρόκειται να θιγούν τα μεταβατικά όρια
ανατρέποντας οικογενειακούς προγραμματισμούς, αφού έτσι κι αλλιώς
σταδιακά εξαλείφονται.
2. Περιορισμό του ποσοστού αναπλήρωσης των συντάξεων και
μείωση του ύψους αυτών που ενισχύονται με έξτρα κρατική επιδότηση. Το αίτημα
αφορά τους συνταξιούχους των κατώτατων ορίων, δικαιούχους του ΕΚΑΣ και 240.000
συνταξιούχους του πρώην ΤΕΒΕ που εισπράττουν έξτρα «μαξιλαράκι» ύψους 220 ευρώ.
Η τρόικα εξακολουθεί να επαναφέρει αυτά τα δύο θέματα, θεωρώντας ότι
δημιουργούν στρεβλώσεις στο σύστημα. Ειδικά για το ΕΚΑΣ, το οποίο δεν θεωρείται ανταποδοτική ασφαλιστική παροχή,
εξετάζονται σενάρια για ένταξή του μετά το 2015 στον μηχανισμό ελάχιστου
εγγυημένου εισοδήματος.
3. Αύξηση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης που απαιτείται για
συνταξιοδότηση στα 20 χρόνια από 15 που ισχύει σήμερα (6.000 ένσημα αντί για
4.500)
Το υπουργείο Εργασίας, αποκρούοντας τις αξιώσεις, προσπαθεί
να δώσει βαρύτητα στη διοικητική ενοποίηση των Ταμείων βάζοντας τέλος στο
αλαλούμ που υπάρχει ακόμα και σήμερα με τη λειτουργία 70 διαφορετικών κλάδων,
οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν διαφορετικά λογιστήρια και συστήματα
παρακολούθησης. Το σχέδιο ενοποίησης θα βασίζεται σε κάθετες παρεμβάσεις (π.χ.
το ΙΚΑ θα έχει την ευθύνη χορήγησης τόσο της κύριας όσο και της επικουρικής
σύνταξης και του εφάπαξ), αλλά και σε οριζόντιες (ενοποίηση των διαχειριστικών
λειτουργιών, του μηχανισμού είσπραξης εισφορών και φόρων, δημιουργία ενιαίου
κέντρου απονομής συντάξεων και κέντρου ελέγχου των οικονομικών των ασφαλιστικών
ταμείων μέχρι τον Μάρτιο του 2015).
Πάντως, με όχημα την ενοποίηση των Ταμείων ενθαρρύνεται η συζήτηση για
νέες δυσμενείς ρυθμίσεις προκειμένου να μειωθεί η ασφαλιστική δαπάνη. Δεν είναι
τυχαίο που ο διοικητής του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) Ροβέρτος
Σπυρόπουλος, προλειαίνοντας το έδαφος για την εφαρμογή της «ανταποδοτικότητας»,
έκανε λόγο για δικαίωμα παροχής υπηρεσιών υγείας ανάλογα με τα ένσημα.
Ο κ. Σπυρόπουλος έθιξε επίσης το θέμα αποσύνδεσης της
αναπηρικής σύνταξης από την προνοιακή πολιτική, δεδομένου ότι αυτή συνδέεται
ευθέως με την ασφάλιση. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος ασφαλισμένος καταστεί
ανίκανος προς εργασία, θα εισπράττει μόνο αναλογική σύνταξη βάσει των ενσήμων
που συγκέντρωσε χωρίς την προνοιακή επιδότηση.
Σύμφωνα με τον διοικητή του ΙΚΑ, θα πρέπει να εξεταστεί
επίσης η δυνατότητα το ΤΣΜΕΔΕ, το ΤΣΑΥ και το Ταμείο Νομικών να μετεξελιχθούν
σε επαγγελματικά ταμεία ειδικού σκοπού, ενώ την ίδια επιλογή πρέπει να
ακολουθήσουν τα ταμεία επικούρησης και εφάπαξ.
Τα πέντε «όχι» της Αθήνας στο Εργασιακό
Στο μέτωπο του Εργασιακού, η γραμμή άμυνας της ελληνικής
κυβέρνησης περιλαμβάνει πέντε «όχι».
- Να μη θεσπιστεί νόμος για τις ομαδικές απολύσεις.
- Να μην ενεργοποιηθεί το lock out (ανταπεργία εργοδότη).
- Να μη θιγεί ο πυρήνας του συνδικαλιστικού νόμου.
- Να μην αλλάξει ο τρόπος λήψης απόφασης για τις απεργιακές
κινητοποιήσεις. Η τρόικα ζητά η απόφαση να λαμβάνεται με πλειοψηφία 50%+1 της
γενικής συνέλευσης εργαζομένων και όχι από τα διοικητικά συμβούλια των
σωματείων ή των ομοσπονδιών.
- Να μη συρρικνωθεί η προστασία των συνδικαλιστών έναντι των
απολύσεων.
Η ελληνική πλευρά πιστεύει ότι οι δανειστές επαναφέρουν το
αίτημα για νομοθετική ρύθμιση των ομαδικών απολύσεων, όπως κάθε φορά άλλωστε,
για να «βαρύνουν» την ατζέντα της διαπραγμάτευσης. Σε γενικές γραμμές, υπάρχει
η αίσθηση ότι έχουν πειστεί πως με την εγγύηση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας
θα εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα, η αξιοπιστία και η διάρκεια του ισχύοντος
καθεστώτος (έγκριση απολύσεων από το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας).
Στο αίτημα για ενεργοποίηση του lock out (ανταπεργία
εργοδότη) προωθείται συμβιβαστική λύση. Συγκεκριμένα, η ελληνική πλευρά θα
προσπαθήσει να πείσει την τρόικα ότι αρκεί το άρθρο 656 του Αστικού Κώδικα, το
οποίο αναφέρεται στην περίπτωση που η αποδοχή της εργασίας είναι αδύνατη για
λόγους που αφορούν στον εργοδότη και δεν οφείλονται σε ανώτερη βία. Στη ρύθμιση
θα προστεθεί ρήτρα προστασίας των εργαζομένων διά της δικαστικής οδού. Δηλαδή
οι θιγόμενοι θα προσφεύγουν στα δικαστήρια για να διεκδικήσουν τα ημερομίσθιά
τους (επιβαρυνόμενοι το κόστος!) και οι προσφυγές θα εκδικάζονται με τη
διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων μέσα σε δύο μήνες το πολύ και την έκδοση προσωρινών
διαταγών από τα πρωτοδικεία.
Οσον αφορά στον συνδικαλιστικό νόμο, η κυβέρνηση αποφάσισε
να παζαρέψει τα προνόμια των συνδικαλιστών προκειμένου να κερδίσει έδαφος στο
μέτωπο του Ασφαλιστικού και των ομαδικών απολύσεων. Το οικονομικό επιτελείο
όμως κάνει λόγο για «χειρουργική επέμβαση» στην αλλαγή του νόμου, γνωρίζοντας
ότι πολλοί βουλευτές του ΠΑΣΟΚ που διατηρούν ισχυρότερους δεσμούς με τα
συνδικάτα είναι έτοιμοι να ασκήσουν βέτο
Πηγή: newmoney.gr
