Toυ Παναγιώτη Μπουσμπουρέλη
Οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να σταθεροποιήθηκαν και να ξέφυγαν από
τον φαύλο κύκλο των εκροών των καταθέσεων μετά τη συμφωνία του
Eurogroup, δεν θα μπορέσουν όμως να επανέλθουν σύντομα στις παραδοσιακές
εργασίες τους, να δώσουν δηλαδή νέα δάνεια στην ....
ελληνική οικονομία.
Η δήλωση Ντράγκι δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης και ξεκαθαρίζει
ότι τα ελληνικά ομόλογα και οι εγγυήσεις που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους
θα μπορούν να επανατοποθετηθούν ως ενέχυρα στην ΕΚΤ όταν θα
οριστικοποιηθεί η αξιολόγηση του νέου προγράμματος.
Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ έχει θέσει ως χρονικό ορίζοντα γι' αυτό τα
τέλη Απριλίου. Οπως αναφέρει κορυφαίος τραπεζίτης μιλώντας στο «business
stories», από κει και πέρα οι τράπεζες θα μπορούν να επαναφέρουν τα
ομόλογά τους προς ενεχυρίαση για χρηματοδότηση στην ΕΚΤ, ανοίγοντας τις
προϋποθέσεις για χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Σταδιακά η
ανάκτηση της εμπιστοσύνης θα οδηγήσει στην επιστροφή των κεφαλαίων στις
τράπεζες, ενισχύοντας τις καταθέσεις και ενδυναμώνοντας εκ νέου το
τραπεζικό σύστημα. Στο δεύτερο εξάμηνο του έτους λοιπόν τοποθετείται η
ενίσχυση των μηχανισμών εισροής κεφαλαίων στην πραγματική οικονομία και
σε αυτό συμφωνούν και διεθνείς οίκοι όπως η JP Morgan.
Oπως επεσήμανε ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης
Στουρνάρας κατά την ετήσια συνέλευσή της, όσο το δυνατόν ταχύτερα θα
πρέπει να συναφθεί η αμοιβαία επωφελής συμφωνία με τους εταίρους για να
μπορέσει η οικονομία να κατοχυρώσει και φέτος τον θετικό ρυθμό
ανάπτυξης. Σημειώνεται ότι η Morgan Stanley με εκτίμησή της έχει μειώσει
τον ρυθμό ανάπτυξης στην Ελλάδα για το 2015 μόλις στο 0,7% έναντι
αρχικής 2,9% που προέβλεπε το πρόγραμμα. Καθίσταται λοιπόν σαφές ότι η
ταχύτερη δυνατή ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης θα διασώσει
έδαφος που εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να χάνεται για την οικονομία.
Και αυτό γιατί η απουσία ουσιώδους χρηματοδότησης, ακόμα και
αναχρηματοδότησης σε επιμέρους περιπτώσεις την ώρα που η αγορά χάνει τη
δυναμική της, βουλιάζει την πορεία και εγκαθιστά υφεσιογενή
χαρακτηριστικά.
Ο ELA φουσκώνει επικίνδυνα
Μέχρι όμως να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, οι τράπεζες θα συνεχίσουν να
χρηματοδοτούνται προσκομίζοντας στον ELA τα χρεόγραφά τους. Σύμφωνα με
τραπεζικούς κύκλους, στις αρχές Μαρτίου αναμένεται να κριθεί και η τύχη
των ομολόγων-εγγυήσεων Αλογοσκούφη, ύψους 30 δισ. ευρώ. Αναμένεται
επίσης με τα ισχύοντα δεδομένα να ενταχθούν και αυτά στον ELA. «O ELA με
όσα ιχύουν σήμερα φουσκώνει επικίνδυνα», σημειώνει τραπεζική πηγή.
Η χρήση του ELA επιβαρύνει το κόστος άντλησης ρευστότητας κατά 1,5
ποσοστιαία μονάδα, δημιουργώντας επιπλέον πρόβλημα στα ήδη υψηλά
επιτόκια και στην έλλειψη ρευστότητας του συστήματος, το οποίο κουβαλά
και τις επιπτώσεις αναδιάρθρωσης και εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων της
κρίσης. Το βασικό πρόβλημα τώρα εντοπίζεται στη μείωση των καταθέσεων,
οι οποίες, σύμφωνα με εκτιμήσεις, είναι κοντά στα 148 δισ. μετά τις
εκροές των 20 δισ. ευρώ που σημειώθηκαν από τον Δεκέμβριο. Εχει
διευρυνθεί έτσι σημαντικά η διαφορά μεταξύ καταθέσεων και χορηγήσεων,
καθώς οι τελευταίες βρίσκονται στα 212 δισ., στοιχείο που προσδιορίζει
και τη δυστοκία για την ανάπτυξη των παραδοσιακών τραπεζικών εργασιών.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ξένων, πάντως, μεγάλο ποσοστό από τις
σημειωθείσες εκροές έχουν πάει σε σεντούκια και θυρίδες, κατά συνέπεια
προσδοκούν ότι θα γυρίσουν ευκολότερα στις τράπεζες. Μετά την αντίστοιχη
κρίση του 2012 χρειάστηκε περίπου ένας χρόνος ωσότου οι καταθέτες
αρχίσουν να επιστρέφουν τα κεφάλαιά τους στις τράπεζες.
Οπως αναφέρουν επιχειρηματικοί κύκλοι, υπήρξαν και ποσά που
εκταμιεύτηκαν προσωρινά για την αγορά πρώτων υλών ή άλλων ειδών
εμπορίου, καθώς οι χρηματοδοτήσεις από τις τράπεζες μπλόκαραν εξαιτίας
της πολιτικής αβεβαιότητας που είχε διαμορφωθεί το προηγούμενο διάστημα.
Στη δυναμική αντίδρασης της κάθε τράπεζας πάντως θα παίξουν ρόλο και τα
ποσά των ομολόγων που ακόμα και σήμερα γίνονται αποδεκτά προς
ενεχυρίαση από την ΕΚΤ. Πρόκειται για τα ομόλογα του EFSF που έχουν
λάβει από το PSI και κατανέμονται ως εξής: η Τράπεζα Πειραιώς έχει 14,2
δισ., η Εurobank 10,08 δισ., η Εθνική 9,1 δισ. και η Alpha 4,3 δισ.
ευρώ.
Αισιοδοξία Στουρνάρα
Ο κ. Στουρνάρας, πάντως, κατά τη γενική συνέλευση των τραπεζών
εμφανίστηκε αισιόδοξος, σημειώνοντας ότι, αν περιοριστούν οι
αβεβαιότητες, η οικονομία μπορεί και αναμένεται να συνεχίσει την πορεία
ανάκαμψης. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και η ιδιωτική κατανάλωση θα
δώσουν ώθηση στην οικονομία, ενώ θα συνδράμει και η άνοδος των
επιχειρηματικών επενδύσεων. Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος
προέβλεψε επιτάχυνση των ρυθμών το 2016. Για το 2015 εκτίμησε ότι θα
επηρεαστεί θετικά η ιδιωτική δαπάνη, καθώς το εισόδημα των νοικοκυριών
θα επηρεαστεί θετικά από παράγοντες όπως η μείωση των τιμών του
πετρελαίου, ενώ έδωσε έμφαση και στην υλοποίηση του προγράμματος των
δημοσίων επενδύσεων. Οσον αφορά στις κατευθύνσεις της πολιτικής, στάθηκε
στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων, στη διασφάλιση των δημοσιονομικών
επιτευγμάτων, στην επανεξέταση των φοροαπαλλαγών, στη μείωση των
φορολογικών συνετελεστών και στην αποτελεσματικότερη λειτουργία του
κράτους.
Η διαχείριση των κόκκινων δανείων είναι ένα ακόμα ζήτημα που μπορεί
να παίξει ρόλο στο τραπεζικό σύστημα. Αν δηλαδή βρεθεί ο τρόπος να
αγοραστούν κόκκινα δάνεια από φορέα που θα προστατεύει και τους
δανειολήπτες, μπορεί να προσδώσει στις τράπεζες καθαρά έσοδα, καθώς για
το 50%-55% απ' αυτά έχουν πάρει προβλέψεις και τα έχουν διαγράψει. Το
κυβερνητικό σχέδιο όμως που απαιτεί τουλάχιστον 3 δισ. θα πρέπει να
εξεταστεί από τους θεσμούς, διότι η πρώτη συμφωνία που έγινε έχει
δεσμεύσει τα διαθέσιμα κεφάλαια του ΤΧΣ για τις ανάγκες των τραπεζών.
Πηγή: newmoney.gr