Η εγκυκλοπαίδεια Wikipedia ...
έχει δημιουργηθεί από χρήστες του διαδικτύου. Οι συντάκτες της Βικιπαίδειας ή Wikipedia βρέθηκαν, από τα πρώτα βήματα της διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας, αντιμέτωποι με αναληθείς πληροφορίες και χρειάστηκε να οργανωθούν και να εφεύρουν κανόνες αποφυγής δημοσίευσής τους στην πλατφόρμα.
Την ώρα που το ζήτημα των ψευδών ειδήσεων εξακολουθεί να συνταράσσει τον δημόσιο διάλογο, έπειτα από δύο και πλέον μήνες από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, συναντήσαμε την Κάθριν Μαρ, εκτελεστική διευθύντρια του Ιδρύματος Wikimedia.
Μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, αρκετοί σχολιαστές εκτίμησαν ότι εισήλθαμε σε μία περίοδο «μετα-αλήθειας». Η Βικιπαίδεια δείχνει να μην συμμερίζεται αυτήν την ανάλυση. Γιατί;
Πιστεύω ότι η αλήθεια παραμένει θεμελιώδες ζητούμενο. Παρόλες τις πρόσφατες συζητήσεις, η διάκριση μεταξύ εκείνου που είναι αληθές και εκείνου που είναι ψευδές παραμένει -ευτυχώς- επίκαιρη. Ο προβληματισμός αυτού του τύπου δεν είναι νέος για τους εθελοντές της Wikipedia που εδώ και δεκαπέντε χρόνια, προσπαθούν να διακρίνουν την αλήθεια από το ψέμμα, ενώ υπάρχει πλήρης πρόσβαση και διαφάνεια ως προς τον τρόπο με τον οποίο το καταφέρνουν.
Η Βικιπαίδεια έχει ιδρυθεί βάσει της παραδοχής ότι υπάρχουν αληθινές και προς επαλήθευση πληροφορίες. Ακόμη και τα πιο αμφιλεγόμενα θέματα μπορεί να παρουσιαστούν με ουδέτερο τρόπο, είμαστε πεπεισμένοι γι'αυτό πεποίθηση στην οποία εδραιώνεται το πρότυπό μας. Έτσι, παρουσιάζουμε την ποικιλία απόψεων που διατυπώνονται για ένα θέμα. Bέβαια, τούτο δεν σημαίνει ότι τα hoaxes [«φάρσες»] παύουν να δημιουργούν σημαντικό πρόβλημα ή ότι δεν υφίσταται παραπληροφόρηση.
Οι κανόνες ουδετερότητας που εφαρμόζετε θυμίζουν εν πολλοίς, εκείνους των μεγάλων δικτύων ενημέρωσης, όπως το Associated Press στις Ηνωμένες Πολιτείες…
Οι κανόνες λειτουργίας της Βικιπαίδεια τίθενται από την κοινότητα, λαμβάνοντας όμως υπόψη τον τρόπο λειτουργίας των μέσων ενημέρωσης που προβαίνουν σε επαλήθευση των γεγονότων («factchecking »). Έχουμε τρεις απαράβατους κανόνες για να διασφαλίζουμε ότι μία πληροφορία είναι ακριβής και ότι μία σελίδα είναι συμβατή με τις προδιαγραφές μας: Χρησιμοποιούμε αποκλειστικά αξιόπιστες πηγές, έχουμε μία ουδέτερη προσέγγιση και δεν χρησιμοποιούμε πληροφορίες για τις οποίες δεν υπάρχει καθιερωμένη πηγή.
Είδαμε να αναδύονται στις Η.Π.Α. ιστοτόποι όπως το Breitbart, που ορισμένες φορές δημοσιεύουν ψευδείς πληροφορίες. Αυτό συνετέλεσε στο να αλλάξει η πολιτική που εφαρμόζετε αναφορικά με την χρήση αξιόπιστων πηγών;
Δεν διαθέτουμε προκαθορισμένη λίστα αξιοποιήσιμων μέσων ενημέρωσης. Διαθέτουμε όμως μία σειρά ερωτημάτων που πρέπει να τίθενται όταν χρειάζεται να προσδιορίσουμε την αξιοπιστία κάποιας πηγής. Το συγκεκριμένο μέσο δημοσιεύει π.χ. διορθωτική ανακοίνωση όταν υποπίπτει σε σφάλμα; Διατηρεί κριτική ματιά σε σχέση με τα δημοσιεύματά του;
Αυτού του είδους η ανοικτή πολιτική μας δίνει μεγάλη ευελιξία, απαραίτητη για ένα έργο του μεγέθους της Βικιπαίδειας.
Το πιο σημαντικό για την Βικιπαίδεια είναι η ουδετερότητα, κάτι που δεν είναι το αυτό με την αντικειμενικότητα. Έχει απόλυτη σημασία για την Βικιπαίδεια να παρουσιάζονται οι διάφορες θεωρήσεις ενός θέματος. Επί σημαντικών θεμάτων όπως η κλιματική αλλαγή, η εγκυκλοπαίδεια παραθέτει ασφαλώς όλα τα δεδομένα, εξηγεί όλα τα ζητούμενα, αλλά δεν παραλείπει να παρουσιάσει στο υποσέλιδο τις πολιτικές αντιπαραθέσεις.
Μέρος της αμερικανικής Δεξιάς αρθρώνει λόγο εναντίον του κατεστημένου και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, ο οποίος ενίοτε επεκτείνεται και εναντίον της Βικιπαίδειας, η οποία κατηγορείται ως «αριστερή». Τι απαντάτε;
Η Βικιπαίδεια χαίρει μεγάλης εμπιστοσύνης από το κοινό. Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει ότι είμαστε αλάνθαστοι. Όταν όμως διαπράττεται σφάλμα, προσπαθούμε να είμαστε διαφανείς, να ενεργούμε υπεύθυνα και να εξηγούμε με ποιον τρόπο διορθώνουμε τα λάθη μας.
Όταν ξεκίνησε η Βικιπαίδεια, βασική προϋπόθεση ήταν ότι έπρεπε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του ευρύτερου κοινού. Ακριβώς γι' αυτό, κάθε λήμμα χαρακτηρίζεται από πλήρη διαφάνεια κι έτσι για κάθε άρθρο μπορεί κανείς να ανατρέξει σε όλες τις εκδοχές από την στιγμή της δημιουργία του και να διαβάσει όλες τις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέχρι να αποτυπωθεί η τελική του μορφή.
Ποιές ήταν οι διαφωνίες; Ποιά πληροφορία κρίθηκε αρκετά δευτερευούσης σημασίας, ώστε να αναρτηθεί στην σελίδα;
Τα παραπάνω, βρίσκονται στον πυρήνα της λειτουργίας μας και δεν αποφασίζουν αλγόριθμοι για τον τρόπο που θα παρουσιαστεί μία πληροφορία. Πιστεύουμε ότι οι αναγνώστες μας είναι ευφυείς άνθρωποι και τους έχουμε εμπιστοσύνη για το ότι μπορούν να κάνουν τις δικές τους επιλογές.
Υπάρχουν τόσα άτομα που συντελούν στη βελτίωση της Βικιπαίδειας, με εξαιρετικά ποικιλόμορφες απόψεις, ώστε αυτό να αποτελεί και το καλύτερο όπλο μας για την κατανόηση του κόσμου.
Για τα δε πιο αμφιλεγόμενα θέματα, η εν λόγω ποικιλομορφία είναι ακόμη περισσότερο σημαντική.
Προς επίρρωσιν των παραπάνω, μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι όταν εγγράφονται στην Βικιπαίδεια ακτιβιστές, με σκοπό την τροποποίηση κάποιου συγκεκριμένου λήμματος, γίνονται ολοένα και πιο αντικειμενικοί, ενόσω συμμετέχουν στην διαδικασία. Και εκεί ακριβώς έγκειται η δύναμη της Βικιπαίδειας, στην ικανότητά της να φέρνει τους ανθρώπους κοντά.
ΠΗΓΗ: Le Monde
Μετάφραση-Επιμέλεια: Γεωργία Πρωτογέρου
Πηγή: http://tvxs.gr
