που υιοθετεί θέσεις κατά του ισλάμ και κατά της ΕΕ. Τα εκλογικά τμήματα άνοιξαν στις 7:30 π.μ. (08:30 ώρα Ελλάδας) σε όλη τη χώρα και θα κλείσουν στις 9:00 μ.μ. (22:00 ώρα Ελλάδας).
Στην Ολλανδία, μια χώρα 17
εκατομμυρίων κατοίκων, διεξάγονται βουλευτικές εκλογές σήμερα Τετάρτη,
οι πρώτες από μια σειρά ψηφοφοριών που ενδέχεται να αναδιαμορφώσουν το
ευρωπαϊκό πολιτικό πεδίο. Και όλα αυτά, εν μέσω της οξείας κρίσης στις σχέσεις Ολλανδίας-Τουρκίας,
με φόντο και τη γενικότερη αστάθεια σε ευρωπαϊκό επίπεδο εν όψει και
των εκλογικών αναμετρήσεων που έπονται των ολλανδικών, σε Γαλλία και
Γερμανία.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το κεντροδεξιό κόμμα VVD του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε έχει μικρό προβάδισμα επί του PVV (Κόμμα για την Ελευθερία) του Γκέερτ Βίλντερς, που υιοθετεί θέσεις κατά του ισλάμ και κατά της ΕΕ.
Μαρκ Ρούτε: «Είναι η ευκαιρία για να τεθεί τέλος στο ντόμινο του λαϊκισμού»
Ο Βίλντερς ψήφισε πρωί πρωί σε σχολείο στα περίχωρα της Χάγης, παρουσία πλήθους δημοσιογράφων. «Οποιο και να είναι το αποτέλεσμα των σημερινών εκλογών, το τζίνι δεν θα επιστρέψει στο μπουκάλι και αυτή η πατριωτική επανάσταση ήρθε για να μείνει», είπε.
«Πιστεύω ότι τα γεγονότα στις Ηνωμένες Πολιτείες, και ίσως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δείχνουν ότι οι κανονικοί άνθρωποι θέλουν να είναι και πάλι κυρίαρχοι στη χώρα τους».
Στην άλλη πλευρά της Χάγης, ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, ο οποίος προσπάθησε να μετατρέψει τις εκλογές σε μονομαχία με τον Βίλντερς, αντάλλαξε στο εκλογικό κέντρο όπου ψήφισε μερικές κουβέντες με μαθητές που φώναζαν το όνομά του διαβεβαιώνοντάς τον ότι «μια μέρα θα τον ψηφίσουν».
«Αυτές οι εκλογές είναι κρίσιμες για την Ολλανδία. Είναι η ευκαιρία για μία δημοκρατία σαν τη δική μας να θέσει τέλος στο ντόμινο του κακού λαϊκισμού».
Οι βασικοί αντίπαλοι είναι το Κόμμα για την Ελευθερία (PVV) του Βίλντερς και το Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD) του φιλελεύθερου πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε. Συνολικά στις εκλογές συμμετέχουν 28 κόμματα, ενώ οι έδρες του ολλανδικού κοινοβουλίου είναι 150, με τον αριθμό που απαιτείται για πλειοψηφία να είναι 76.
* Διαβάστε επίσης:DW: Το γλυκό δηλητήριο του λαϊκισμού
Ένα αναλογικό σύστημα με ιδιαιτερότητες
Οι 150 ολλανδοί βουλευτές εκλέγονται κάθε τέσσερα χρόνια με το σύστημα της απλής αναλογικής. Το σύστημα αυτό έχει πολλές ιδιαιτερότητες:
- Υπάρχει μόνο μία εκλογική περιφέρεια: η χώρα. Οι βουλευτές εκλέγονται σε εθνικό επίπεδο.
- Το όριο θεωρητικά για την εξασφάλιση μίας έδρας είναι εξαιρετικά χαμηλό: ένα ποσοστό 0,67% είναι αρκετό για να εκπροσωπηθεί κάποιος στη Βουλή, γεγονός που ανοίγει την πόρτα σε πολλά κόμματα.
- Παρά το αναλογικό σύστημα οι ψηφοφόροι έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν ποιον βουλευτή θα ψηφίσουν. Κάθε κόμμα προτείνει μία λίστα υποψηφίων. Κατά κανόνα, πρώτος στη λίστα είναι ο ηγέτης του εκάστοτε κόμματος, ενώ τελευταίος είναι συνήθως κάποιος που επιθυμεί να στηρίξει συμβολικά το κόμμα. Ο ψηφοφόρος σημειώνει το όνομα του βουλευτή που θέλει να εκλεγεί στο φυλλάδιο του κόμματος. Μετά το πέρας της εκλογικής διαδικασίας, οι βουλευτές εκλέγονται με βάση τα αποτελέσματα που απέσπασε το κόμμα τους και τη θέση που κατέχει ο βουλευτής στη λίστα. Ωστόσο, εάν ένας υποψήφιος που βρίσκεται χαμηλά στο ψηφοδέλτιο πάρει πολλές ψήφους, τότε μπορεί να εκλεγεί στη θέση κάποιου άλλου βουλευτή που βρισκόταν σε καλύτερη θέση στο ψηφοδέλτιο.
Μια προαναγγελθείσα μονομαχία
Στις εν εξελίξει ολλανδικές εκλογές κατέρχονται 28 πολιτικά κόμματα. Σύμφωνα με τις τελευταίες τάσεις, μόνο δώδεκα από αυτά ενδέχεται να μπουν στην ολλανδική βουλή. Το «παιχνίδι» όμως παίζεται μεταξύ του ακροδεξιού ηγέτη Γκέερτ Βίλντερς του Κόμματος της Ελευθερίας (PVV) και του φιλελεύθερου πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε του VVD (Κόμμα του Λαού για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία). Οι δημοσκοπήσεις δίνουν ένα μικρό προβάδισμα στον τελευταίο ο οποίος επιδιώκει μία τρίτη θητεία και παρουσιάζεται ως η μόνη αξιόπιστη εναλλακτική λύση απέναντι στον Βίλντερς. Εάν ο Ρούτε κερδίσει τις εκλογές, θα είναι αποτέλεσμα μίας έντονης στροφής προς τα δεξιά της εκστρατείας του κατά τις τελευταίες εβδομάδες. Μίας στροφής στην οποία δεν κατέφυγε μόνο ο Ρούτε, αλλά και πολλά άλλα ολλανδικά κόμματα τα οποία στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ανήγαγαν σε πρωτεύον θέμα τις «ολλανδικές αξίες». Οσον αφορά την αριστερά, αυτή βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση.
Τα μικρά κόμματα, κάθε άλλο παρά ασήμαντα, μετά από κάθε εκλογική αναμέτρηση αυξάνουν την εκλογική τους βάση. Πριν από τριάντα χρόνια οι πιο μεγάλοι σχηματισμοί μοιράζονταν περίπου το 80% των ψήφων. Σήμερα δεν συγκεντρώνουν παρά το 30%. Η συνέπεια αυτού του κατακερματισμού του εκλογικού σώματος είναι ότι γίνεται όλο και πιό δύσκολο να σχηματισθεί συνασπισμός.
Ενας απαραίτητος συνασπισμός
Μετά τις εκλογές, οι 150 εκλεγμένοι βουλευτές θα συναντηθούν στις 23 Μαρτίου. Πρώτο τους μέλημα είναι να ορίσουν έναν «διερευνητή» του οποίου η αποστολή είναι να διερευνήσει τα κόμματα και τους ηγέτες τους για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Αυτό κρίνεται απολύτως απαραίτητο καθώς κανένα κόμμα δεν μπορεί να αποσπάσει την απόλυτη πλειοψηφία των 76 βουλευτών. Μόλις «σχηματισθεί» ο εν δυνάμει συνασπισμός, ο διερευνητής ορίζει έναν εντολοδόχο, συνήθως τον ηγέτη του κόμματος εκείνου που έχει αποσπάσει τις περισσότερες ψήφους. Συνολικά οι διαπραγματεύσεις αυτές μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες ή μήνες, έως ότου διορισθεί επίσημα η κυβέρνηση.
Η περίπτωση Γκέερτ Βίλντερς
Ο Γκέερτ Βίλντερς προέρχεται από την παραδοσιακή δεξιά του κυβερνώντος «Κόμματος του Λαού για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία», που είναι και ο κύριος αντίπαλός του. Ο Βίλντερς ίδρυσε το κόμμα του το 2006 μαζεύοντας ουσιαστικά τις ψήφους του Πιμ Φόρτουιν, του ακροδεξιού πολιτικού που δολοφονήθηκε το 2002. Εκτοτε αποσπά ποσοστά από 10 έως και 15%. Το κόμμα του Βίλντερς δεν είναι ένα παραδοσιακό πολιτικό σχήμα, αλλά ένα εντελώς προσωποπαγές κόμμα, γεγονός που μειώνει δραστικά τον κίνδυνο εσωτερικών διαφωνιών.
Καθ'όλη τη διάρκεια σχεδόν της προεκλογικής εκστρατείας ο ηγέτης της ακροδεξιάς «οδηγούσε για καιρό την κούρσα» στις δημοσκοπήσεις. Κατάφερε να φέρει τα θέματα της εκστρατείας του στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης υποσχόμενος μεταξύ άλλων, οτι θα απαγορεύσει το Κοράνι, θα κλείσει τα τζαμιά, θα βγάλει την Ολλανδία από την Ευρωπαϊκή Ενωση και οτι θα απαγορέψει την είσοδο στην χώρα μουσουλμάνων πολιτών. Το καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμα που πέτυχε το κόμμα του ήταν στις βουλευτικές εκλογές του 2010, με ποσοστό 15,5% ενώ στις ευρωεκλογές του 2009 πήρε 17,29% των ψήφων. Ωστόσο θεωρείται απίθανο να γίνει πρωθυπουργός της χώρας: ήδη πολλά κόμματα έχουν ανακοινώσει οτι δεν θα συνεργασθούν μαζί του για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Συνεπώς δύο πιθανές επιλογές διαγράφονται για το μέλλον:
- Το κόμμα του Βίλντερς ( PPV) θα μπορούσε, όπως και το 2010, να στηρίξει μία κυβέρνηση χωρίς όμως να συμμετάσχει.
- Το PPV, αν και πολώνει μια σημαντική μερίδα του εκλογικού σώματος, θα μπορούσε να περιοριστεί στον ρόλο της μάχιμης αντιπολίτευσης, όπως το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία.
Χάρη στο αναλογικό σύστημα της χώρας ευνοούνται πολλά μικρά κόμματα
Μία θέση στην ολλανδική Βουλή μπορούν να εξασφαλίσουν τα μισά σχεδόν από τα 28 κόμματα που κατέρχονται σήμερα στις εθνικές εκλογές, χάρη στο αναλογικό σύστημα που υπάρχει στη χώρα.
Ενα κόμμα για τα δικαιώματα των ζώων, ένα άλλο για τους ηλικιωμένους, ένα για τις μειονότητες... Με ένα πλήρες αναλογικό σύστημα, με ελάχιστο όριο της τάξης του 0,65%, αρκούν 60.000 ψήφοι για να εξασφαλισθεί μία από τις 150 έδρες της oλλανδικής Βουλής. Από αύριο, τουλάχιστον 14 κόμματα, από τα 28 που κατέρχονται στις σημερινές εκλογές, θα έχουν τη δυνατότητα να εισέλθουν στη Βουλή, αντί 11 που ήταν έως σήμερα. Η μάχη φυσικά παίζεται μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε και του κόμματος του ακροδεξιού Γκέερτ Βίλντερς, ωστόσο ακολουθούν στη σειρά και άλλα μικρότερα κόμματα, όπως το Σοσιαλιστικό ή το GroenLinks των οικολόγων. Καθώς και μία βεντάλια από μικρά σχήματα τα οποία πιθανόν δεν θα καταφέρουν να συμμετάσχουν σε έναν μελλοντικό κυβερνητικό συνασπισμό, σίγουρα όμως θα παίξουν τον ρόλο της αντιπολίτευσης.
Αυτά τα μικρά πολιτικά σχήματα δεν υπερασπίζονται μία παγκόσμια ιδεολογία, αλλά έναν λόγο ή ένα τμήμα μία σαφώς καθορισμένης κοινωνίας. «Η Ολλανδία έχει μακρά παράδοση πολλών και διαφορετικών κομμάτων: θρησκευτικά, κοσμικά, χριστιανικά, προτεσταντικά, αριστερά, δεξιά», υπενθυμίζει ο ιστορικός Εντι Χάμπεν Γιάνσεν, διευθυντής του Prodemos, μια μη κερδοσκοπικής οργάνωσης για την ενημέρωση των πολιτών σε θέματα δημοκρατίας στην Ολλανδία. Αυτό όμως που έχει αλλάξει τις τελευταίες δύο δεκαετίες είναι ότι τα κυρίαρχα κόμματα έχουν χάσει πολλή από την επιρροή τους, και πλέον έρχονται δεύτερα. Το πολιτικό τοπίο είναι πλέον κατακερματισμένο.
Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας των σημερινών βουλευτικών εκλογών στην Ολλανδία, τα μεγάλα κόμματα δήλωσαν κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να συνεργασθούν ή να συμμαχήσουν για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με το κόμμα του Γκέερτ Βίλντερς, το οποίο μέχρι την παραμονή των εκλογών ερχόταν δεύτερο στις δημοσκοπήσεις.
«Ενας κυβερνητικός συνασπισμός χωρίς τον Βίλντερς θα είναι ένας πραγματικός μαθηματικός γρίφος», εκτιμά ο Rem Korteweg ερευνητής στο Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση (CER). «Το σύστημα αυτό δίνει το πλεονέκτημα σε κόμματα που υπερασπίζονται έναν μοναδικό σκοπό, το αποτέλεσμα όμως είναι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κυριαρχήσουν στην πολιτική σκηνή», προσθέτει ο Korteweg.
Ας δούμε ποιο είναι αυτό το μωσαϊκό των μικρών και νέων πολιτικών ομάδων, οι οποίες μπορεί να εξασφαλίσουν έδρες στο ολλανδικό κοινοβούλιο και να αποτελέσουν τον αντίλογο σε έναν μελλοντικό ετερόκλιτο συνασπισμό.
- Denk, το κόμμα -αντίποδας στον Βίλντερς
Σε μία χώρα που η τελευταία προεκλογική εκστρατεία «πνίγηκε» από την ισλαμοφοβική και αντι-μεταναστευτική ρητορική του Βίλντερς, το κόμμα Denk (σκέφτομαι), πρώτο κόμμα του οποίου οι επικεφαλής είναι Ολλανδοί ξένης καταγωγής, πάει ενάντια στο ρεύμα. Ιδρύθηκε το 2015 από δύο πρώην βουλευτές τουρκικής καταγωγής με στόχο να υπερασπισθεί την μεταναστευτική πολιτική, τις μειονότητες, την πολυπολιτισμικότητα και παράλληλα, στοχεύει στην καταπολέμηση του «θεσμικού ρατσισμού» με τη δημιουργία ενός εθνικού μητρώου ρατσιστικών δηλώσεων. Για τον Γιάνσεν το κόμμα Denk παρουσιάζεται ως μία ριζοσπαστική εναλλακτική λύση στο όραμα του Βίλντερς. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αναμένεται να το ψηφίσουν περίπου 2 εκατ. Ολλανδοί ξένης καταγωγής, εξασφαλίζοντας δύο έδρες στην βουλή.
- 50Συν- οι προ-συνταξιούχοι
Οπως και στην Γαλλία, το κόμμα 50Συν, το οποίο εκπροσωπεί τα συμφέροντα των ηλικιωμένων, μοιάζει λίγο φολκλορικό. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά στην Ολλανδία που σχηματίζεται ένα τέτοιο κόμμα για τους ηλικιωμένους. Δύο άλλα παρόμοια κόμματα είχαν μπει στο ολλανδικό κοινοβούλιο τη δεκαετία του '90. Κύριο μέλημά του είναι η συνταξιοδότηση στα 65 χρόνια. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε έχει ξεκινήσει μία αντιλαϊκή μεταρρύθμιση, κυρίως για το σοσιαλδημοκρατικό εκλογικό σώμα, που αφορά στον καθορισμό της συνταξιοδότησης στα 67. Το κόμμα των συνταξιούχων τάσσεται επίσης υπέρ ενός κράτους πρόνοιας αλλά και υπέρ των αυστηρότερων ελέγχων στη μετανάστευση και ως εκ τούτου, παραμένει δύσκολο να τοποθετηθεί σε ένα πολιτικό φάσμα. Εχει ήδη έναν αντιπρόσωπο στην Βουλή και σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, θα εξασφαλίσει άλλους τέσσερις.
- Κόμμα για τα Ζώα, οι φιλόζωοι
Το κόμμα αυτό τάσσεται κατά των σφαγείων, κατά της κλιματικής αλλαγής, και υπέρ της πράσινης οικονομίας, της προστασίας του περιβάλλοντος, κυρίως όμως, υπέρ της καλής διαβίωσης και των δικαιωμάτων των ζώων, όπως ορίζει και το όνομά του. Τάσσεται επίσης κατά των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου και εξετάζει τρόπους για την έξοδο της Ολλανδίας από το ενιαίο νόμισμα. Κατέχει ήδη δύο έδρες στο κοινοβούλιο και ενδέχεται να εξασφαλίσει άλλες επτά.
- Τα κόμματα VNL και FVD- εξελιγμένοι ευρωσκεπτικιστές
Τα VoorNederland (VNL) και το Forum voor Δημοκρατία (FVD), είναι δύο μικροί πολιτικοί σχηματισμοί που μοιράζονται τον ίδιο ευρωσκεπτικισμό, με μία έμφαση στην άμεση δημοκρατία για το δεύτερο. Στο παρελθόν οι δύο αυτοί σχηματισμοί πρωτοστάτησαν για τη διοργάνωση του δημοψηφίσματος για τη συμφωνία σύνδεσης μεταξύ ΕΕ και Ουκρανίας (η οποία καθιέρωσε μια πολιτική και οικονομική ένωση) τον Απρίλιο. Τα VNL και FVD ανήκουν σε μία πιο σοφιστικέ δεξιά από ό,τι ο Βίλντερς. «Τάσσονται υπέρ του περιορισμού της μετανάστευσης, με έμφαση στην ολλανδική κουλτούρα και την ταυτότητα, όχι όμως υπέρ της ισλαμοφοβίας σε αντίθεση με τον Βίλντερς», εξηγεί ο Γιάνσεν. Εικάζεται ότι θα εξασφαλίσουν μία με δύο έδρες το καθένα.
Πληροφορίες: ΑΠΕ - ΜΠΕ, AFP, Le Figaro, Liberation
Πηγή: https://left.gr
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το κεντροδεξιό κόμμα VVD του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε έχει μικρό προβάδισμα επί του PVV (Κόμμα για την Ελευθερία) του Γκέερτ Βίλντερς, που υιοθετεί θέσεις κατά του ισλάμ και κατά της ΕΕ.
Μαρκ Ρούτε: «Είναι η ευκαιρία για να τεθεί τέλος στο ντόμινο του λαϊκισμού»
Ο Βίλντερς ψήφισε πρωί πρωί σε σχολείο στα περίχωρα της Χάγης, παρουσία πλήθους δημοσιογράφων. «Οποιο και να είναι το αποτέλεσμα των σημερινών εκλογών, το τζίνι δεν θα επιστρέψει στο μπουκάλι και αυτή η πατριωτική επανάσταση ήρθε για να μείνει», είπε.
«Πιστεύω ότι τα γεγονότα στις Ηνωμένες Πολιτείες, και ίσως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δείχνουν ότι οι κανονικοί άνθρωποι θέλουν να είναι και πάλι κυρίαρχοι στη χώρα τους».
Στην άλλη πλευρά της Χάγης, ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, ο οποίος προσπάθησε να μετατρέψει τις εκλογές σε μονομαχία με τον Βίλντερς, αντάλλαξε στο εκλογικό κέντρο όπου ψήφισε μερικές κουβέντες με μαθητές που φώναζαν το όνομά του διαβεβαιώνοντάς τον ότι «μια μέρα θα τον ψηφίσουν».
«Αυτές οι εκλογές είναι κρίσιμες για την Ολλανδία. Είναι η ευκαιρία για μία δημοκρατία σαν τη δική μας να θέσει τέλος στο ντόμινο του κακού λαϊκισμού».
Οι πρώτες προβλέψεις των exit polls θα ανακοινωθούν αμέσως μετά το τέλος της ψηφοφορίας στις 21.00 τοπική ώρα (22.00 ώρα Ελλάδος).Στις τελευταίες εκλογές, η συμμετοχή ανήλθε στο 74,3%. Περί τις 10.30 (τοπική ώρα) η συμμετοχή βρισκόταν στο 15%, έναντι 13% την ίδια ώρα στις εκλογές του 2012, σύμφωνα με το Ipsos.
Οι βασικοί αντίπαλοι είναι το Κόμμα για την Ελευθερία (PVV) του Βίλντερς και το Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD) του φιλελεύθερου πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε. Συνολικά στις εκλογές συμμετέχουν 28 κόμματα, ενώ οι έδρες του ολλανδικού κοινοβουλίου είναι 150, με τον αριθμό που απαιτείται για πλειοψηφία να είναι 76.
* Διαβάστε επίσης:DW: Το γλυκό δηλητήριο του λαϊκισμού
Ένα αναλογικό σύστημα με ιδιαιτερότητες
Οι 150 ολλανδοί βουλευτές εκλέγονται κάθε τέσσερα χρόνια με το σύστημα της απλής αναλογικής. Το σύστημα αυτό έχει πολλές ιδιαιτερότητες:
- Υπάρχει μόνο μία εκλογική περιφέρεια: η χώρα. Οι βουλευτές εκλέγονται σε εθνικό επίπεδο.
- Το όριο θεωρητικά για την εξασφάλιση μίας έδρας είναι εξαιρετικά χαμηλό: ένα ποσοστό 0,67% είναι αρκετό για να εκπροσωπηθεί κάποιος στη Βουλή, γεγονός που ανοίγει την πόρτα σε πολλά κόμματα.
- Παρά το αναλογικό σύστημα οι ψηφοφόροι έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν ποιον βουλευτή θα ψηφίσουν. Κάθε κόμμα προτείνει μία λίστα υποψηφίων. Κατά κανόνα, πρώτος στη λίστα είναι ο ηγέτης του εκάστοτε κόμματος, ενώ τελευταίος είναι συνήθως κάποιος που επιθυμεί να στηρίξει συμβολικά το κόμμα. Ο ψηφοφόρος σημειώνει το όνομα του βουλευτή που θέλει να εκλεγεί στο φυλλάδιο του κόμματος. Μετά το πέρας της εκλογικής διαδικασίας, οι βουλευτές εκλέγονται με βάση τα αποτελέσματα που απέσπασε το κόμμα τους και τη θέση που κατέχει ο βουλευτής στη λίστα. Ωστόσο, εάν ένας υποψήφιος που βρίσκεται χαμηλά στο ψηφοδέλτιο πάρει πολλές ψήφους, τότε μπορεί να εκλεγεί στη θέση κάποιου άλλου βουλευτή που βρισκόταν σε καλύτερη θέση στο ψηφοδέλτιο.
Μια προαναγγελθείσα μονομαχία
Στις εν εξελίξει ολλανδικές εκλογές κατέρχονται 28 πολιτικά κόμματα. Σύμφωνα με τις τελευταίες τάσεις, μόνο δώδεκα από αυτά ενδέχεται να μπουν στην ολλανδική βουλή. Το «παιχνίδι» όμως παίζεται μεταξύ του ακροδεξιού ηγέτη Γκέερτ Βίλντερς του Κόμματος της Ελευθερίας (PVV) και του φιλελεύθερου πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε του VVD (Κόμμα του Λαού για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία). Οι δημοσκοπήσεις δίνουν ένα μικρό προβάδισμα στον τελευταίο ο οποίος επιδιώκει μία τρίτη θητεία και παρουσιάζεται ως η μόνη αξιόπιστη εναλλακτική λύση απέναντι στον Βίλντερς. Εάν ο Ρούτε κερδίσει τις εκλογές, θα είναι αποτέλεσμα μίας έντονης στροφής προς τα δεξιά της εκστρατείας του κατά τις τελευταίες εβδομάδες. Μίας στροφής στην οποία δεν κατέφυγε μόνο ο Ρούτε, αλλά και πολλά άλλα ολλανδικά κόμματα τα οποία στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ανήγαγαν σε πρωτεύον θέμα τις «ολλανδικές αξίες». Οσον αφορά την αριστερά, αυτή βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση.
Τα μικρά κόμματα, κάθε άλλο παρά ασήμαντα, μετά από κάθε εκλογική αναμέτρηση αυξάνουν την εκλογική τους βάση. Πριν από τριάντα χρόνια οι πιο μεγάλοι σχηματισμοί μοιράζονταν περίπου το 80% των ψήφων. Σήμερα δεν συγκεντρώνουν παρά το 30%. Η συνέπεια αυτού του κατακερματισμού του εκλογικού σώματος είναι ότι γίνεται όλο και πιό δύσκολο να σχηματισθεί συνασπισμός.
Ενας απαραίτητος συνασπισμός
Μετά τις εκλογές, οι 150 εκλεγμένοι βουλευτές θα συναντηθούν στις 23 Μαρτίου. Πρώτο τους μέλημα είναι να ορίσουν έναν «διερευνητή» του οποίου η αποστολή είναι να διερευνήσει τα κόμματα και τους ηγέτες τους για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Αυτό κρίνεται απολύτως απαραίτητο καθώς κανένα κόμμα δεν μπορεί να αποσπάσει την απόλυτη πλειοψηφία των 76 βουλευτών. Μόλις «σχηματισθεί» ο εν δυνάμει συνασπισμός, ο διερευνητής ορίζει έναν εντολοδόχο, συνήθως τον ηγέτη του κόμματος εκείνου που έχει αποσπάσει τις περισσότερες ψήφους. Συνολικά οι διαπραγματεύσεις αυτές μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες ή μήνες, έως ότου διορισθεί επίσημα η κυβέρνηση.
Η περίπτωση Γκέερτ Βίλντερς
Ο Γκέερτ Βίλντερς προέρχεται από την παραδοσιακή δεξιά του κυβερνώντος «Κόμματος του Λαού για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία», που είναι και ο κύριος αντίπαλός του. Ο Βίλντερς ίδρυσε το κόμμα του το 2006 μαζεύοντας ουσιαστικά τις ψήφους του Πιμ Φόρτουιν, του ακροδεξιού πολιτικού που δολοφονήθηκε το 2002. Εκτοτε αποσπά ποσοστά από 10 έως και 15%. Το κόμμα του Βίλντερς δεν είναι ένα παραδοσιακό πολιτικό σχήμα, αλλά ένα εντελώς προσωποπαγές κόμμα, γεγονός που μειώνει δραστικά τον κίνδυνο εσωτερικών διαφωνιών.
Καθ'όλη τη διάρκεια σχεδόν της προεκλογικής εκστρατείας ο ηγέτης της ακροδεξιάς «οδηγούσε για καιρό την κούρσα» στις δημοσκοπήσεις. Κατάφερε να φέρει τα θέματα της εκστρατείας του στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης υποσχόμενος μεταξύ άλλων, οτι θα απαγορεύσει το Κοράνι, θα κλείσει τα τζαμιά, θα βγάλει την Ολλανδία από την Ευρωπαϊκή Ενωση και οτι θα απαγορέψει την είσοδο στην χώρα μουσουλμάνων πολιτών. Το καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμα που πέτυχε το κόμμα του ήταν στις βουλευτικές εκλογές του 2010, με ποσοστό 15,5% ενώ στις ευρωεκλογές του 2009 πήρε 17,29% των ψήφων. Ωστόσο θεωρείται απίθανο να γίνει πρωθυπουργός της χώρας: ήδη πολλά κόμματα έχουν ανακοινώσει οτι δεν θα συνεργασθούν μαζί του για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Συνεπώς δύο πιθανές επιλογές διαγράφονται για το μέλλον:
- Το κόμμα του Βίλντερς ( PPV) θα μπορούσε, όπως και το 2010, να στηρίξει μία κυβέρνηση χωρίς όμως να συμμετάσχει.
- Το PPV, αν και πολώνει μια σημαντική μερίδα του εκλογικού σώματος, θα μπορούσε να περιοριστεί στον ρόλο της μάχιμης αντιπολίτευσης, όπως το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία.
Χάρη στο αναλογικό σύστημα της χώρας ευνοούνται πολλά μικρά κόμματα
Μία θέση στην ολλανδική Βουλή μπορούν να εξασφαλίσουν τα μισά σχεδόν από τα 28 κόμματα που κατέρχονται σήμερα στις εθνικές εκλογές, χάρη στο αναλογικό σύστημα που υπάρχει στη χώρα.
Ενα κόμμα για τα δικαιώματα των ζώων, ένα άλλο για τους ηλικιωμένους, ένα για τις μειονότητες... Με ένα πλήρες αναλογικό σύστημα, με ελάχιστο όριο της τάξης του 0,65%, αρκούν 60.000 ψήφοι για να εξασφαλισθεί μία από τις 150 έδρες της oλλανδικής Βουλής. Από αύριο, τουλάχιστον 14 κόμματα, από τα 28 που κατέρχονται στις σημερινές εκλογές, θα έχουν τη δυνατότητα να εισέλθουν στη Βουλή, αντί 11 που ήταν έως σήμερα. Η μάχη φυσικά παίζεται μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε και του κόμματος του ακροδεξιού Γκέερτ Βίλντερς, ωστόσο ακολουθούν στη σειρά και άλλα μικρότερα κόμματα, όπως το Σοσιαλιστικό ή το GroenLinks των οικολόγων. Καθώς και μία βεντάλια από μικρά σχήματα τα οποία πιθανόν δεν θα καταφέρουν να συμμετάσχουν σε έναν μελλοντικό κυβερνητικό συνασπισμό, σίγουρα όμως θα παίξουν τον ρόλο της αντιπολίτευσης.
Αυτά τα μικρά πολιτικά σχήματα δεν υπερασπίζονται μία παγκόσμια ιδεολογία, αλλά έναν λόγο ή ένα τμήμα μία σαφώς καθορισμένης κοινωνίας. «Η Ολλανδία έχει μακρά παράδοση πολλών και διαφορετικών κομμάτων: θρησκευτικά, κοσμικά, χριστιανικά, προτεσταντικά, αριστερά, δεξιά», υπενθυμίζει ο ιστορικός Εντι Χάμπεν Γιάνσεν, διευθυντής του Prodemos, μια μη κερδοσκοπικής οργάνωσης για την ενημέρωση των πολιτών σε θέματα δημοκρατίας στην Ολλανδία. Αυτό όμως που έχει αλλάξει τις τελευταίες δύο δεκαετίες είναι ότι τα κυρίαρχα κόμματα έχουν χάσει πολλή από την επιρροή τους, και πλέον έρχονται δεύτερα. Το πολιτικό τοπίο είναι πλέον κατακερματισμένο.
Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας των σημερινών βουλευτικών εκλογών στην Ολλανδία, τα μεγάλα κόμματα δήλωσαν κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να συνεργασθούν ή να συμμαχήσουν για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με το κόμμα του Γκέερτ Βίλντερς, το οποίο μέχρι την παραμονή των εκλογών ερχόταν δεύτερο στις δημοσκοπήσεις.
«Ενας κυβερνητικός συνασπισμός χωρίς τον Βίλντερς θα είναι ένας πραγματικός μαθηματικός γρίφος», εκτιμά ο Rem Korteweg ερευνητής στο Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση (CER). «Το σύστημα αυτό δίνει το πλεονέκτημα σε κόμματα που υπερασπίζονται έναν μοναδικό σκοπό, το αποτέλεσμα όμως είναι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κυριαρχήσουν στην πολιτική σκηνή», προσθέτει ο Korteweg.
Ας δούμε ποιο είναι αυτό το μωσαϊκό των μικρών και νέων πολιτικών ομάδων, οι οποίες μπορεί να εξασφαλίσουν έδρες στο ολλανδικό κοινοβούλιο και να αποτελέσουν τον αντίλογο σε έναν μελλοντικό ετερόκλιτο συνασπισμό.
- Denk, το κόμμα -αντίποδας στον Βίλντερς
Σε μία χώρα που η τελευταία προεκλογική εκστρατεία «πνίγηκε» από την ισλαμοφοβική και αντι-μεταναστευτική ρητορική του Βίλντερς, το κόμμα Denk (σκέφτομαι), πρώτο κόμμα του οποίου οι επικεφαλής είναι Ολλανδοί ξένης καταγωγής, πάει ενάντια στο ρεύμα. Ιδρύθηκε το 2015 από δύο πρώην βουλευτές τουρκικής καταγωγής με στόχο να υπερασπισθεί την μεταναστευτική πολιτική, τις μειονότητες, την πολυπολιτισμικότητα και παράλληλα, στοχεύει στην καταπολέμηση του «θεσμικού ρατσισμού» με τη δημιουργία ενός εθνικού μητρώου ρατσιστικών δηλώσεων. Για τον Γιάνσεν το κόμμα Denk παρουσιάζεται ως μία ριζοσπαστική εναλλακτική λύση στο όραμα του Βίλντερς. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αναμένεται να το ψηφίσουν περίπου 2 εκατ. Ολλανδοί ξένης καταγωγής, εξασφαλίζοντας δύο έδρες στην βουλή.
- 50Συν- οι προ-συνταξιούχοι
Οπως και στην Γαλλία, το κόμμα 50Συν, το οποίο εκπροσωπεί τα συμφέροντα των ηλικιωμένων, μοιάζει λίγο φολκλορικό. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά στην Ολλανδία που σχηματίζεται ένα τέτοιο κόμμα για τους ηλικιωμένους. Δύο άλλα παρόμοια κόμματα είχαν μπει στο ολλανδικό κοινοβούλιο τη δεκαετία του '90. Κύριο μέλημά του είναι η συνταξιοδότηση στα 65 χρόνια. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε έχει ξεκινήσει μία αντιλαϊκή μεταρρύθμιση, κυρίως για το σοσιαλδημοκρατικό εκλογικό σώμα, που αφορά στον καθορισμό της συνταξιοδότησης στα 67. Το κόμμα των συνταξιούχων τάσσεται επίσης υπέρ ενός κράτους πρόνοιας αλλά και υπέρ των αυστηρότερων ελέγχων στη μετανάστευση και ως εκ τούτου, παραμένει δύσκολο να τοποθετηθεί σε ένα πολιτικό φάσμα. Εχει ήδη έναν αντιπρόσωπο στην Βουλή και σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, θα εξασφαλίσει άλλους τέσσερις.
- Κόμμα για τα Ζώα, οι φιλόζωοι
Το κόμμα αυτό τάσσεται κατά των σφαγείων, κατά της κλιματικής αλλαγής, και υπέρ της πράσινης οικονομίας, της προστασίας του περιβάλλοντος, κυρίως όμως, υπέρ της καλής διαβίωσης και των δικαιωμάτων των ζώων, όπως ορίζει και το όνομά του. Τάσσεται επίσης κατά των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου και εξετάζει τρόπους για την έξοδο της Ολλανδίας από το ενιαίο νόμισμα. Κατέχει ήδη δύο έδρες στο κοινοβούλιο και ενδέχεται να εξασφαλίσει άλλες επτά.
- Τα κόμματα VNL και FVD- εξελιγμένοι ευρωσκεπτικιστές
Τα VoorNederland (VNL) και το Forum voor Δημοκρατία (FVD), είναι δύο μικροί πολιτικοί σχηματισμοί που μοιράζονται τον ίδιο ευρωσκεπτικισμό, με μία έμφαση στην άμεση δημοκρατία για το δεύτερο. Στο παρελθόν οι δύο αυτοί σχηματισμοί πρωτοστάτησαν για τη διοργάνωση του δημοψηφίσματος για τη συμφωνία σύνδεσης μεταξύ ΕΕ και Ουκρανίας (η οποία καθιέρωσε μια πολιτική και οικονομική ένωση) τον Απρίλιο. Τα VNL και FVD ανήκουν σε μία πιο σοφιστικέ δεξιά από ό,τι ο Βίλντερς. «Τάσσονται υπέρ του περιορισμού της μετανάστευσης, με έμφαση στην ολλανδική κουλτούρα και την ταυτότητα, όχι όμως υπέρ της ισλαμοφοβίας σε αντίθεση με τον Βίλντερς», εξηγεί ο Γιάνσεν. Εικάζεται ότι θα εξασφαλίσουν μία με δύο έδρες το καθένα.
Πληροφορίες: ΑΠΕ - ΜΠΕ, AFP, Le Figaro, Liberation
Πηγή: https://left.gr
